|
||
 N`na Okosi karoo la Luntang buuñaaringo feleSidiya Jaata Kambiya ding faramansaring baa, meng ka tu wakilindiroo la aning ka moolu kalamutandi ì fansung kangolu la kummaayaa la, ì ye meng suusuu. A mu loolaa baa le ti Mandinka keebaa karango la kuwo to, hani saaying, a mu loolaa baa le ti wo kuwo to hani a be dibiteeyaa la ñaa-wo-ñaa dibitee bungo to. Ate mu oposisonoo le ti. A mooñoo jamaa le foota ì la siirangolu la, peresidang Jamme la patiyo APRC ye mennu kañee karitee fayi tambilaa kono, bari ate la siirango bambang kuuta le. N`na kibaaritaalaa ye Sidiya Jaata kumpabo a la koridaa to Bundung, ka a la natoolu long kuwolu to, mennu be dending moolu fansung kangolu la, a ning meng keta a la faramansoo sababoo ti dibiteeyaa to. 1. Alifaa, ite bota mintoo le bankoo kang jang aning mung ne mu i la palaasoo warang i la dookuwo ti? Nte bota Sutukung ne, Wulli tilijii karoo la, adung nte le mu jee moolu la dibitewo ti kabiring 1997 sango la, ka naa bula fo bii la. N na patiyo too mu PDOIS le ti nung, meng kotoo mu ko: Moolu la kafoo, fansotoo aning jamaa la yiriwaa kang. N ning londitiyo doolu le ye wo kafoo loo 1987 sango la, kabiring ngà a je ko, suuloo be yiriwaa la kuwo to le ñing bankoo kang. Kabiring wo patiyo datidulaa to, n ka moolu karandi, aning n ka ì kalamutandi ì fansung kangolu la kummaayaa la le. 2. Mung ne ye wolu kummaayandi baake? Ning moolu be Tubaabu kangolu dorong mutaring ì bulu, wo to fansotoo fango mu meng ti, n`te wo soto la. N`ko, Tubaaboolu la maraloo banta le, bari kango la karoo la, m`mang tanka ì ma foloo de. Ñaatotaa be waraling bankoolu mennu kang duniyaa kono, ning i ye a juubee, wolu ye ì la kangolu buuñaa le adung ì ka taama wolu le la. 3. Fo i si wolu doolu yitandi noo le bang? N na dibiteeyaa dookuwo kono, nga ñing je ko, kariteefayilaalu jamaa mang ì loodulaalu long, aning meng mu ì la ñantoo ti, sako ì si a long noo meng be kering Dibitee bungo to. Kambiya jang, kemoo kono siidulaa tang seyi le mang Ankalee kango moyi adung ì buka a fo noo koyike. Wo kamma la, nga n na kumoo seyinkang ne kotenke ko, dibitewolu ñanta ì fansung kangolu le fo la dibitee bungo kono, a ye yelemandi kang koteng na. Wo mang ke kuu koleng ti, kaatu wo ka ke bendulaa jamaa le to taaring. I si a je ko, moolu mennu ye karitee fayi dibitewolu ye, ì si a moyi ì ka meng fo radiyo to aning dibiteebungo to. Ñing ne mu ñantoo ti, moolu suulata meng na tooñaa kono. Kabiring nga ñing fo, n`na dibitee bungo la siirantiyo Faatumata Jahumpa Siise ko, nga kayitoo dedaa, nga a dii dibitee bungo la ka a kuwo kacaa. Bari
silandaa mu ñing ne ti ko, ning dibitewolu doolu mang a kuwo sembentungyaa oposisongyaa kamma la. Bari ñing mu kuu kummaa baa le ti bankoo la yiriwaa to, a mang ke politiki kuu ti. Ñaatotaa kuwo doo keta le, kaatu ngà saritoo la kara doolu soto Mandinka kango to le, Fula kango aning Suruwaa kango. 4. Ning i be diyaamukang mandinka keebaa karango la kuwo la, moolu ka i muta ñaadii le? Fo i buka a muta ko, i be sii fatanfansoo le la, meng si koleyaa kuwo saabu. Kabiring nga ñing kuwo dati, hani n teeroolu mennu mu londitiyolu ti, ì jaakalita n na kuwo la le. Ì ko n ye ko, ning i lafita n`dingolu ye kang doo karang, meng mang ke Ankalee kango ti, wo le mu ñing ti ko, ngà ì bondi karambungo to. Bari saaying moolu be kuwolu kalamuta kang ne domang-domang ko, ning moo ye karang kumaasi a fansung kango la, kang kotengolu karango buka koleyaa a bulu. Mantaabembaliyaa doo mu ñing ne ti ko, palaasi baa tiyo doolu be ì la palaasoolu to saaying, ì be ñing kuwo miira kang, bari wolu fangolu buka ì fansung kango safee noo ì fang ye. M be hamering adung m be jikiring ñing kuwo la le, kaatu APRC la maraloo kono, kuu kummaa baalu keta le, mennu be ko, University. Koomanto nung, Senekaalinkoolu la wo karambung baa, Dakaar University, wolu ye n kili le ko, nga taa jee ka Mandinka kango karandi jee. N si a ke noo, bari nte n na dookuwo ning n na kata kuwolu bula noo la wo ñaama. Sii fatanfansoo, ka ì fansung kango safee, wo mang ke sii fatanfansoo ti muumeeke. Ning nga kuwo doolu ke Mandinka kango la, doolu ka a miira le ko, m mu Mandinkoo meng ti, wo le ye a tinna nga wo ke. Nte baamaa mu Fuloo le ti, m faamaa le Mandinkoo ti. Wo to ning m be diyaamu la m`fansung kangolu la kuwo la, n ka diyaamu Moofinduu la ngaañaa le la ì la kangolu to. Wo le mu m`fanaa la ngaañaarango ti, dandulaa te a la Kambiya ye, adung m mang lafi, moolu la miiroolu ye dooyaa ñing karoo la. 5. Ka ke dibitewo ti, mung ne mu a kulloo ti? M buka kumoo dammaa fo, bari n ka moolu kalamutandi le. N ka n na laahidoo timmandi le, adung fango ka n wura le nga dookuwo ke moolu ye, mennu ka karitewo fayi n ye. Misaalifee, nga keebaa karang dulaalu seyi le soto Wulli tilijii jee le, moolu ka karang daa mennu to. Nga bundaa kotengolu fanaa soto le, mennu be taamandi kang Wulli la ñaatotaa maakoyiri bundaa kafoo koto, nga n na kari joo kodoo siidulaa saboo ke daameng. 6. Mung ne mu i la kontondiroo ti n na Mandinka kibaari bundaa ye? N seewoota baake le ka a moyi ko, ali la kibaari bundaa ka moolu futandi ñoo la ñaameng duniyaa kono. Baawo ali la kibaari karannaalu jamaa ning ì baadingolu ka ñoo moyi le, tumandoo ì be ke la ì baadingolu wakilindilaa le ti keebaa karango la kuwo to. A be ke la n fanaa ye seewoo le ti, ning n`ka ali la kibaari kayitoolu soto n kalaasoolu ye Wulli tundoo kang, aning bukoolu, sako ”Seneñaa kendoo.” 7. Ning Alla sonta, ali be wolu doolu soto la le. A baraka baake, n`na kontondiroo futandi i la moolu ma. A baraka baake. |