|
||
 Ngansimbaa Binta Bojang N`na Mee karoo la Luntang Buuñaaringo mu musukeebaa doo le ti, meng bota Kitii saatewo to Kombo Tilijii tundoo kang. A too mu Binta Bojang ne ti, adung ate mu ngansimbaa le ti. Bitung n`na kibaaritaalaa taata a kumpaboo Kitii saatewo kono, ka a kacaañooyaa itolu ngansimbaalu loodulaa la jamaa moolu kono, aada kuwolu to diinoo kono, aning tara kuwo meng fango mu ñaakaaboyoo ti. N`na kibaaritaalaa ning a la kacaa keta teng ne: Musu keebaa - warang Ngansimbaa - kuma fo i fango la kuwo to moolu ye, i keta ngansimbaa ti ñaameng. Nte too mu Bintu Bojang ne ti. Ñing ngansimbaayaa ning ñaakaaboyoo, tara kuwo le mu: Ngà a tara le, wo le ye a tinna n`ka a nooma fanaa. Diinoo la kuwo le fanaa mu, kaatu hani Kiilaa fango ye a ke le. Wo to kiilaa ye kuwo meng ke, wo mu kuu le ti, meng ñanta. Nte la ñgansimbaayaa sotoo sunta saayaa le la; mennu be a palaasoo to, Alla ye wolu le ming jiyo dooyaa. Wolu banding koolaa le, saateemoolu ye kuruwo sang ka a dii alifaalu la saatewo kono, bitung wolu naata ngansimbaayaa karafa nte la. Bari nunto, nte mang ke ngansimbaa ti. I la diyaamoo kono, i ko tara kuwo le mu, diina kuwo le fanaa mu. Fo daliila doo fanaa be jee le bang, meng ka moolu dung ñaakaaboyoo to? Ñaakaaboyoo mu tara kuwo le ti, adung ñantoo le mu misilimeyaa diinoo kono, kaatu kiilaa fango ye a ke le. Bari a barumaa fango mu kuluuroo le ti. Nte la dindingyaa ñaa fanoo kono, janning sunkutoo be taa la ñaakaa to, a sunjoo ka bo le fo a ye boyi, wo koolaa le saateemoolu bee ka kafu ñooma, ì ye ñaakaaboyoo ke. Wo waatoo la ngansingolu ka sabati wuloo kono le fo kari saba ñong, a bee ning buuteeroo ning kuluuri jawoo. Doo be jee fang, i si a je fo i kumbalingolu ning i nonkonkungolu ka palipali. Wo tumoo la, ning dindingolu ye keebaa ñaa je, hani a mang diyaamu ì ye a daa la, dindingolu ka a long ne, a ye meng fo ì ye ning a ñaa la. Dindingo meng taata ñaakaa to wo tumoo la, m mang a fo saaying de! Ntolu la dindingyaa tumoo la, hani i sinkumbaa, i bulukondingo, i ñaa aning i daa, i si diyaamu ning a ye wolu
la, adung a si a long, ì ye meng fo a ye. Bari bii tiloo la, dindingolu mang feng long. Malubaliyaa siyaata, kaatu ì si kuu long daameng to, wo te keering kotenke. Kaatu n`ka a je le, hani deenaani mereng, ì ye a dundi ñaakaa to. Wo si kuu long? A te kuu long na muk! Kuluuroo la kuwo koolaa, fo ñaakaaboyoo ye nafaa doo fanaa soto n`na kaabiiloolu kono le bang? Ñaakaaboyoo ye nafaa baa le soto baadingyaa la karoo la, n`na kaabiiloolu kono. Saaying ne mu dorong, bari nunto, moo la kuu buka tu i fango dammaa bulu, i ning moolu le ka tara dending a la kaabiiloo kono. Bari saaying, sembelayaraa le mu: I fango le ka loo i la kuwo bee la, deemaarilaa te i la. Wo ye a tinna le kuu mang sooneeyaa bii. Kaabiila dookuwo ning saatee dookuwo meng ka ke, ì bee sotota ning ñaakaaboyoo ning kaseeboyoo le la, kaatu moolu ka dali ñoo la jee le to, adung ñoo horomoo ka soto jee le to fanaa. Ñaakaaboyoo to, alitolu ngansimbaalu loodulaa mu mung ne ti? Ntolu ngansimbaalu la loodulaa koleyaata le ñaakaaboyoo to, aning a tumoo la. Ning ngaamaanoo ye ngansingolu dundoo dati, nte buka m ming warang ka domoroo ke, ning ì mang paree. Hani Alla Tallaa Mansoo fango, a mang tulung karafoo la, wo le ye a tinna Mandinkoolu ko, “Karafoo mu kang na julu le ti.” Ning ñaakaaboyoo datita lungo meng na, ka taa fo ngansingolu be funti la lungo meng na, ntolu ngansimbaalu buka tenkung noo. I ko, “Karafoo mu kang na julu le ti,” adung alitolu ngansimbaalu buka hakili tenkungo soto noo janning ngansingolu be funti la. Wo ye n hakiloo bulandi buwaalu le la kuwo la. Ite la miiroo to, mung ne ye a tinna buwaalu ñaa ka tiling baake ngansingolu la? Wula dibita le, haa! A dibita baake le. Bari m be ñing fo la i ye ko, ngansingo ka seera buwaa la le ko tambaakumbaa ka seera ñaameng, ning a moota. Wo le ka moolu sila. Ntolu ngansimbaalu fanaa, ning kuwolu mang sooneeyaa m`bulu, n`ka doolu le kili, mennu la londoo warata ntolu ti, ka naa n`deemaa, kaatu wula dibita le. A nene keta nte la jang ne, moolu ye ñaakaaboyoo ke, dindingo doolu mang lafi ì fang soto noo la. Bitung nga doo kili, meng na londoo tambita nte la. Londoo sotota. A ko n ye ko, - “Moo le ka naa, adung feng ne be a bulu, bari ali kana a muta.” Adung tooñaa, a keta wo le ñaama. Wo naata tiñaaroo
le la nung, a jeta le janning a ka futa nang. Silang, saatewolu mennu mang ngansimbaa soto, fo wolu si ñaakaaboyoo ke noo le bang? Haa! Ì si a ke noo le, adung a ka ke le. Saateemoolu le ka taa ngamaanoo naati ka bo saatee doo to, bitung a si ali la dindingolu samba. N na koroosiroo to, musoo meng mang taa ñaakaa to, ning a be saatewo kono, a la buuñaasotoo ka koleyaa le, sako Mandinkoolu kono. Mung ne ka wo saabu, aning moolu ka wo long ñaadii le? Musoo meng mang taa ñaakaa to, moolu ka a fo wo le ye ko “solimaa.” Ning i ye a je moolu ko, “solimaa,” wo le mu moo ti, meng mang feng long. Ñaakaaboyoo mu kuluuroo le ti, aning yaamaroo. Wo to, ning meng mang taa wo kuluuridulaa to, wo be kuluu la ñaadii le? Wo maarii buka ñaa long, hani a siiñaa ning a diyaamuñaa moolu kono. I si a long a to ko, a mang taa ñaakaa to, adung a ka lafi kewo la baake. Ning i ye bantalabankoolu juubee, ì jamaa be Moofinduu jang, aning Tubaabuduu, wolu mang ñing ñaakaaboyoo long. Wolu la kuwo be ñaadii le ñing fannaa la? M mang kuma soto wolu la kuwo to, kaatu nga meng long, n si feng fo noo wo le to, bari m mang meng long, n te feng-wo-feng ne fo noo la i ye wo kuwo to. Ntolu la tara kuwolu, nga feng long wo le to, adung m`be wo le kacaa kang, bari banku kotengolu la kuwo to, m mang feng-wo-feng ne long wolu la kuwo to. Bari saaying, m`baadingolu mennu ka bo m`fee bankoo kang jang, ì ka Tubaaboolu futuu warang bankuding kotengolu, mennu mang ñing aada kuwolu long. Ali ka wolu la kuwo je ñaadii le? Ning m`baading ye meng futuu, adung a naata sii ntolu fee, meng be diyaa la n`ye, wo le mu ñing ti, ngà a kafundi m`ma, ning ngà a soto ì la. Fo ali ka ñaakaaboyoo ke le hani saaying? Hanii, m`buka a ke saaying, kaatu m`mang haañi. Mung ne ye ali silandi? Kafoo doo le naata jang, mennu ye n`karandi ñing na ko, ñaakaaboyoo mang beteyaa. Ì ko, a si kuurango saabu noo moo la le, sako kuurang kesoo meng be ko AIDS-kuurang kesoo. Wo le ye ntolu silandi, bitung ngà a bula wo le ñaama, kaatu moo-wo-moo te kuurango warang dimbaa je la, a ye a dingo dundi a kono. Wolu la n`karandoo wo kuwolu la, wo le ye ntolu fatandi ñaakaaboyoo la. |