MANDINKA KIBAAROOLU
LUNTANG BUUÑAARING
18.10.2013
Fadil Siise
Bunjawutonka tang ning wooro ye yanfoo soto Kambiya
08.jpg
Kibaaroolu mennu funtita ka bo Kambiya Peresidango la koridaa baa to kunung Arijuma lungo la, wolu ye a yitandi ko, bankoo ñaatonkoo yamfata moo tang ning wooro le ye mennu be soronding bunjawoo kono Kambiya jang.

A mu aada kuu le ti luwaa ye meng sembentungyaa 1997 sango la ka semboo dii bankoo peresidangon la ka yamfa moolu ye mennu be soronding bunjawoo to.  

A kibaaroo to, bankoo ñaatonkoo yamfata ñinu le ye; Alfuseni Baa – Kambiya dingo, Abduraman Njayi – Kambiya dingo, Ansumana Kamara – Kambiya dingo, Yeera Siise – Kambiya dingo, Basiri Koka – Kambiya dingo, Lamini Boojang – Kambiya dingo, Momodu Saliwu Kurubali – Jinee Konakiri dingo, Muhammadu Tunkara – kambiya dingo, Corno Omaru Soo – Kambiya dingo, Usmani Caamu – Kambiya dingo, Yankuba Makasuba – Kambiya dingo, Buba Caam – kambiya dingo, Lamin Samura – Kambiya dingo, Fodee Jabula – Kambiya dingo, Iburayima Siise – Kambiya dingo aning Sira Siise meng fanaa mu Kambiya dingo ti.
       

17.10.2013
Fadil Siise
Jalafayirang kulungo boyita baa kono moo worowula faata
09.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Foroyaa kibaari bundaa to lookung tambilaa la wolu ye a yitandi ko, jalafayirang kulundingo le boyita baa kono, moo worowula faata. Kibaaroo mennu funtita a kuwo wolu ye a yitandi ko, kulung borindilaa ñing ko ate be nung Baara le, bitung a bitang ye a kiling ka bo ning a la mobayiloo la ko, ate be Banjunu le, bari a mang teyi noo kanaa Baara. A ko, a bitammaa futata waatoo meng na a ye a tara le Feeriyo jiita a la dookuwo la.

A la diyaamoo kono a ko, ate naata taa Banjunu ka taa a Bitang kamma, bari a ye wo ning moo wooro koteng tara jee. Bitung ì bee naata bula wo kulundingo ñing na, bari ì taatoo Baara kulungo ñing naata kupi ì ti.

A kibaaroo to, ate kulung borindilaa dorong ne Kanata, wo moo wooroo bee ning a bitammaa niyo tuta baa kono. Wo saamoo ñinindirilaalu ning deemaarilaalu naata kafu Poliisoolu ning Baa kono Soridaasoolu ma, ka furewulu ñini.

Kibaaroolu naata funti ko, ì ye furewolu bee je le mennu niyo tuta a kulung boyoo to. Kambiya la Feeriyolu mang beteyaa baake, wo kamma la ì ka jii juuna dookuwo la le. Bitung wo le ye a tinna moolu ka dung kulundingolu la ka teyi ka taa Baara warang ka naa Banjunu.
17.10.2013
Fadil Siise
Fatu Kamara funtita kiitiyo ñaalingo la Banjunu
010.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Observer Kibaaribundaa to Arijuma lungo la lookung tambilaa la, wolu ye a yitandi ko, kibaarilaa baa doo Kambiya Telee Bumbaa to GRTS, ì ka a fo a ye Fatu Kamara, wo le funtita kiitiibungo ñaatilingo la Arijuma lungo la lookung tambilaa.

A la funtoo kiitiibungo ñaatilingo la be dending ñing ne la ko, ate Fatu Kamara ye tuumiroolu le laa Kambiya bankoo ma aning a ñaatonkoo kuwolu to mennu mang ke tooñaa ti. Wo kamma la, Luwaa ye a muta fannaa fula le la.

Bari kabiring kiitiikuntulaa ye wolu yitandi a la, ate balanta wo kuwolu la le ko, wolu mang ke kuu ti meng sotota. Bitung kiitiikuntulaa naata kiitiyo sawundi fo ñing karoo tili muwang ning seyi.


16.10.2013
Fadil Siise
Alla ye Shyngle Nyasi minjiyo dooyaa le
011.jpg
Kibaaroolu ye a yitandi ko, UDP patiyo la fondinkewolu la ñaatonkoo ì ka a fo meng Shyngle Nyase, Alla ye wo le minjiyo dooyaa America bankoo kang a la kumpabooroo tumoo la jee.

Lookung tambilaa tenenlungo la, a furewo futata Kambiya la Kuluntiilaa jiidulaa to, UDP politiki patiyo la moo ning ñaatonkoo fanaa kafuta moolu ma le menu taata furewo ñing bending.

Kibaaroolu ye a yitandi ko, kafoo ñing naata a furewo dandang a la saatewo to Brikama ì naata a baadee daameng. A baadee keno to, moo jamaa futata jee ka ì la niikuyaa yitandi a la saayaa to. Moolu menu diyaamuya a la baadewo to, wolu le mu UDP patiyo la ñaatonkoo ti, Usenu Daabo, Sidiya Jaata PDOIS, Dullo Baa NRP, aning Buyamu Alimaamoo. Ì bee ye a jayii a la i boo a fang to bankoo la kuwo kamma, a la tilingo ning a la Alla batoo.
Bitung ì naata a baadee montoroo waati wooroo maafango la.



WANTEEROO!!!
009.jpg

Marisewolu to taaring! biring Banjul, Serekundaa,
Brikama, Jarra Soma, Base, Kawuru, Wasu aning Farafeñe!
Bayoolu daadiimaa, Samatoolu, Bannaa Salileyangolu,
Domorifengolu, wolu ning ì ñongolu …!

008.jpg


10.10.2013
Fadil Siise
NIA ye UDP politiki patiyo ñaatonkoo kili ka taa i danku
images31.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Foroyaa kibaarikayitoo bala kunung Araboo la, wolu ye a yitandi ko, UDP politiki patiyo la ñaatonkoo Usayinu Daabo, wo le taata ka i danku NIA la koridaa baa to Banjul. A kibaaroo to, ì ye a yitandi ko, ate ñaatonkoo ñing be diyaamu la a kuwo la tumoo meng na, a ye a yitandi ko, NIA ye a kiling nung Talaata lungo le la ko a ye taa ì danku, bitung ate fanaa sonta ì ma ko a be taa la ì danku la ì ma le.

Bitung Araba lungo la a naata taa ka taa ì danku ì ma. A kibaaroo to, ì ye a yitandi ko a futata NIA la bundaa baa to Banjul talang tang ning killing maafango le la adung a naata funti jee to, biring talang tang ning fula tambita miniiti tang saba la, adung ì mang a fo a si muru jee kotenke.

A la taroo tumoo la NIA koridaa baa to, a la patiyo moolu mennu sitaa fo moo tang saba ñong, wolu le tarata a batukang koridaa ñing ye banta la.


10.10.2013
Fadil Siise
Keniyankoolu kamfaata Poliisoolu la kuwo la
images30.jpg
Moo jamaa ning kafoolu be ì la niikuyaa ning jalayiroo yitandi kang Keniya Poliisoolu la kuwo la, sanji tang ning wooro sunkutindingo doo la kuwo to. Kibaaroolu ye a yitandi ko, ñing sunkutindingo be bo kang nung a Mama la baadewo le to, bitung kee saboo ñing ye a boyinkang ka a foroseetoo laañooyaa.

Ì ye a fo fang a kisi-kisiroo kono, ì naata a je ko ate sanji tang ning wooro sunkutindingo ñing, wo foroseetoo laañooyaa tumoo la, ì ye a koo kati le. A koolaa, a buka taama noo bari a be siiring puusi-puusoo le kono.

Kee saboo meng ye ñing kuujawoo ke, biring poliisoolu ye ì muta, ì ye wolu bula ñaama fara-faroo dorong ne la wo koolaa ì ye i bula ì taata.

Ñing tilimbaliyaa kuu jawoo naata a tinna moolu wulita aning kafoolu, ka deemaaroo dii ate sunkutindingo la jaaraloo kuwo to, aning ka a je ko wo kuu kurunkeelaalu ke kuluuroo soto ka bo ning luwaa la. Ate sunkutindingo ning a baamaa woosiita adung ì ko i lafita a je la luwaa ye taama, tooñaa ye taama.


10.10.2013
Fadil Siise
Charles Taylor be a la 50 kasoo ke la Ankaliteeri le
002.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, Libiriyankoolu la peresidang kotoo meng mu nung rebeli kafoolu la ñaatonkoo ti, be a la sanji tang luulu ke la kasoo to Ankaliteeri bankoo le kang.

Ñing naata le tumoo meng na Duniyaa la kiitiibumbaa ye a la kiitiyo kuntu ko, ate Charles Taylor meng siyo be sanji tang wooro ning luulu, be sanji tang luulu le ke la kasoo to. A la kiitiyo tumoo la, Layibiya ye daaniroo ke Ankaliteeri bankoo la ko, a la kiitiyo koolaa itolu si a sorong bunjawoo kono Ankaliteeri kayiroo sabatindoo kamma Layibiriya.

Ate Charles Taylor le buloo be wo kele jawoolu koto mennu keta nung Saraliyong aning Layibiriya. Daameng a ye dindingolu dundi kele jawoo kono aning moolu buloolu ning ì singolu tilimbaliyaa kuntu taaring.


07.10.2013
Fadil Siise
Kambiya bota Commonwealth kafoo kono le
07.jpg
Kibaaroolu menu funtita Kambiya la telee bung baa GRTS to teneng tambilaa la, wolu ye a yitandi ko, Kambiya bota Commonwealth kafoo kono le adung murunkooma te jee. Kambiya mansakundaa ye ñing kankulaaroo ke le tumoo meng na ì ye a fo nung ko, Kambiya daa bota kafoo ñing kono le. Kambiya mansakundaa ko itolu te tara la kafoo kono meng ka jonyandiroo ke. Ì ko, moolu jongyaata le nung adung wo nene te soto la kotenke.

Ì naata ñing fo Kambiya teeroolu ning a kanuntee bankoolu ye ko, ì kana i fang batandi kanaa daaniroo la ñing kuwo to, kaatu Kambiya mansakundaa ye simfaa meng taa teng, murukooma te soto la jee. Ì ko, dukare wo bankoolu si ì la banku dingolu la naafuloo dookundi kuu, ì kana a kasaara ka wuli ka naa daaniroo la ñing kuwo to.


07.10.2013
Fadil Siise
Moo tang naani ning kononto faata jerewoo to Egypt
06.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la Egypth bankoo kang kunung Dimaasoo la, wolu ye a yitandi ko, meng sitaa fo moo tang naani ning kononto, wolu le faata jerewoo to meng keta jee kunung.

Aljazeera kibaari bundaa ko ñing moolu la saayaa naata le tumoo meng moo wuli jamaa wulita ka juuraloo la Arab bankoolu la kañeeroo to Israel bankoo la, keloo to meng keta 1973 sango la. Wo kono le Presidang Morsi noomalankoolu jamaa fanaa naata ka kafu wo moolu la.

Ì la wo juuraloo to, ì naata ì ñaa tiling Tahir bayee baa la ì ka i la jerewoolu jamaa ke daameng. Bitung kantarilaalu naata ì ñaato kuntu, wo dung ñooloo to moo tang naani ning kononto naata foo ì niyo la.


05.10.2013
Fadil Siise
America Soridaasoolu ye Al-Qaeda ñaatonkoo muta
005.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo kunung Sibitoo la, wolu ye a yitandi ko, America bankoo la soridaasoolu mennu ye keloo noo baake, Tubaaboolu ka a fo ì ye ”comandors” wolu le ye Al-Qaeda la ñaatonkoo doo muta ì ka a fo meng ye Anas al-Liby. Ì ko ate kewo ñing America meeta delengo laaring a ye le adung fang ì ye doolaari kodoo meng sitaa fo miliyong luulu, le laa kung na.

Ì ye a yitandi ko, ate kewo ñing ne buloo tarata nung 1998 sango kasaaroo koto America la ambasadoo koridaalu la Keniya ning Tansaniya bankoolu kang, daameng moo 220 ñong faata. Ate kewo meng siyo be sanji 49, kibaaroolu ye a yitandi ko America Soridaasoolu ye a muta le adung a be ì bulu le mutoo kono Libiya bankoo ye banta la m be ñing temboo meng to teng.

America wulita ì moo fula le kamma, doo ñing be Somaliya bankoo le kang, adung soboo keta ko ì wulita Al-shabab ñaatonkoo le kamma, bari ì la baa kono soridaasoolu mennu wulita a kamma mang naa ate muta noo. Ì la ñing baa kono soojaroolu le ye Al-Qaeda la ñaatonka baa Usama Binladin faa nung Afganistan bankoo kang. Bari doolu ko, a si ke noo ì wulita ñing meng kamma Somalia, ì ye a faa le.


04.10.2013
Fadil Siise
Tumarankeyaa kayitoo meng mang bo ning siloo
006.jpg
Ñing juma tambilaa la kee naanoo mennu ye kayitoo dedaa ka Kambiya mansakundaa tuumi kuu jawoo la, wolu le funtita Kambiyya la telee bungbaa to GRTS, ka a seedeyaa tooñaa ke ko, itolu le ye wo tuumiri jawoo ke mansakundaa la adung wolu mang ke tooñaa ti.

Ì fangolu la ñing kuwo tooñaayandoo tumoo la, ì ye daaniroo ke le fanaa ko, mansakundaa si yamfu ì ye sako Peresidango. Malang Faati meng mu kuwo kungo fango ti, a be diyaamu la tumoo meng na, a ye ñing fo ko, ate lafita le ka taama ka taa tubaabuduu bankooluu kang, adung moolu ye a yaamari ñing na ko, a si taa ka ñinindiri ke UDP politiki kayitoo la meng si siloo dii noo a la ka dung Tubabuduu bankoolu kang. Bitung ate naata wo kuwo futandi Alhaaji Sambu Faati la, wo naata taa UDP la ñing ñaatonkoo yaa meng mu Amadu Saane ti. Ate Amadu Saane le marata UDP politiki patiyo la kodi maroo la.

Ì naata kayitoo dedaa meng ye a yitandi ko, Malang Faati mu moo le ti Poliisoolu ye meng muta, mansakundaa ye a tilimbaliyaa le, adung a suulata deemaaroo la le ka tankoo soto ñaasiyo bee ñaama, kaatu a la baluwo mang tankoo soto Kambiya jang.
Bakari Balde, ate le ye tampoo ke wo kayitoo ñing bala ka a yitandi ko menng safeeta tooñaa le mu.

Itolu ñing moo naanoo bee la diyaamoo kono arijuma lungo la kibaaritaalu ñaatilingo la GRTS telee bungo baa to, ì ye a yitandi ko itolu ye wo kayitoo meng dedaa, tooñaa te a kono. Adung Malang Faati ye ñing fo ko, poliisi nenemang ate muta doo to.



04.10.2013
Fadil Siise
Teroriisoolu la Westgate boyikango Keniya
007.jpg
Musilime keledingolu mennu ka ì fangolu kumandi Al-Shabab kafoo la Somaliya bankoo kang, wolu le ye a yitandi ko, itolu le buloo be boyinkandiri jawoo to meng keta nung kari tambilaa kono Keniya bankoo kang.

A boyinkandiroo keta nung bitiki baa doo le kono ì ka a fo daameng ye Westgate adung meng taata fo moo tang wooro ning woorowula, faata a boyinkandiroo kono. A boyinkandiroo taata le fo tili saba ñong, kaatu siwiliyanoolu moo jamaa le be nung sandiroo ning fiiroo la wo dulaa ñing to adung boyinkandirilaalu ka wolu le tawulaayaa faa. A naata koleyaa mansakundaa soridaasoolu bulu baake janning ì be moolu bee kanandi la.

A boyinkango tumoo la, Al-Shabab keledingolu ye a yitandi ko itolu le buloo be boyinkandiroo ñing koto adung ì la daliiloobe dending Keniya mansakundaa la soridaasoolu wulindoo le la ka itolu kele Somaliya bankoo kang. Adung ì ye a fo ko, saaying ì be tenteng na le ka boyinkandiroo ke Keniya bankoo kang.

A maasiiboo koolaa, Keniya bankoo ñaatonkoo naata kankulaaroo ke, ka mansakundaa la niikuyaa yitandi adung a ye tili saba dii bankoo moolu la, ka ì la niikuyaa yitandi aning ka duwaa moolu ye mennu niyo tuta a kuwo kono aning mennu baramata.



Kasotonka keme jamaa kanata Iraqi
images17.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la Iraqi bankoo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, moo meng sitaa fo moo keme luulu ñong, wolu le kanata Abu Ghraib bunjawoo kono. Ì ko wo bunjawutonkoolu la kanoo naata le tumoo meng na kiditiyolu ye wo bunjawoo ñing boyinkang.

A boyinkandiroo to, ì ye a yitandi ko kantarilaalu mennu be jee, ì ye moo muwang ñong ne faa wolu kono. Iraqi bankoo la alifaa baa doo ì ka a fo meng ye Hakim Al-Zamili, a la diyaamoo kono a ko, ñing kiditiyolu ye moolu mennu kanandi Al-Qaeda la keleding ñaatonka jamaa le be wolu kono, mennu soronta ì siyo dango la wo bunjawoo kono jee.



7.07.2013
Fadil Siise
Kuluntiilaa boyita America
a.jpg
Kibaaroolu mennu funtita BBC kibaaribundaa to wolu ye a yitandi ko, santo kulungo meng ì ka a fo a ye Boeing 777, ate le boyita San Francisco kuluntiilaa jiidulaa to. A kuluntiilaa boyoo to, ì ko moo fula le faata a kuwo kono.

Bari kibaaroolu mennu funtita londitiyolu bulu a kuwo to China, wolu ye a yitandi le ko, a kuluntiilaa mang lanjuuru-wo-lanjuuru soto. Ì ye a yitandi ko, moo keme saba aning moo woorowula le tarata nung a te kuluntiilaa ñing kono, wolu kono moo tang naani ning kononto le barama jawuta a kuwo kono, bari m be temboo meng to teng, ì ye moolu mennu samba lopitaanoo to, wolu taata le fo moo keme moo tang seyi aning kiling.
 
A asidango to, ì ko China ding 141 le be jee, South Korean ding 77, adung America ding 61 ne tarata a kuluntiilaa ñing kono.


7.07.2013
Fadil Siise
Ankaliteeri bankoo ye Abu Qatada funtindi ì la bankoo kang ne
b.jpg
Kibaaroolu mennu funtita bii lungo la kabo Ankaliteeri mansakundaa bulu, wolu ye a yitandi ko, ì la bankoo ye Abu Qatada funtindi ì la bankoo kang ne. Ì ye a murundi Jordan bankoo kang ka taa loo kiitiibungo ñaatinlingo la, kuu kurungolu la kuwo ning tilimbaliyaa jawoolu a ye mennu ke.

Ankaliteeri bankoo ñaatonkoo be diyaamu la a kuwo to tumoo meng na, a ye ñing fo ko, ate ning a la mansakundaa ning a la bankoo moolu kontaanita baake le saaying, kaatu a keta koleyaa kuwo le ti ì bulu nung ka Abu Qatada funtindi ì la bankoo kang.


6.07.2013
Fadil Siise
Terengo ye asidango ke Canada
c.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la wolu ye a yitandi ko, Terengo doo meng ka ñing tulumaa fengolu samba nung bankoo tundoo doo to, wo le ye asidango soto Canada bankoo kang.  

A asidango to kibaaroolu ye a yitandi ko, moo luulu le faata jee foloo adung ì ko moo tang naani ñong ne be yeemanding ì mang wolu je foloo. Ì ye a yitandi ko, ñing asidango keta Lac-Megantic saatee baa le to Canada bankoo kang. Ì ko, a asidango ye moo wuli fula ñong ne foroseetoo funtindi ì la koridaalu kono, adung a ye koridaalu mennu jani wolu taata le fo koridaa tang saba ñong.

Dimbaa faalaalu be ì la katoo bee ke kang ne, bari ì be jamfaring dimbaa la le simfaa ñaa wuli killing ñong na, kaatu ì mang laa fo tulumaafengolu kana tenteng feteng na.

6.07.2013
Fadil Siise
Soloo ye moo luulu selendi yiroo kang Indonesia
d.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Indonesia bankoo kang waati dantang koomang to bii lungo la, wolu ye a yitandi ko, Soloo siifaa doo meng jewo mang diyaa ì la bankoo kang, wo le ye moo wooro teerindi yiroo kang santo. A kibaaroo to, Poliisoolu ko fang ate Soloo ñing ye moo kilingo fango faa jawu ke le.

Saatee moolu ye katoo ke le ka a je ko, ñing kee saboo ye tanka, bari ì naata a baayi le tumoo meng na ì ye ate Soloo siifaa naani je wo yiroo ñing koto. Mennu diyaamuta a kuwo to, ì ko ning itolu mang feere koteng soto ka wo kewolu tankandi Soloolu bulu, wo to tumandoo ì be Soloolu ñinnu bung na le ka ì faa.

A kibaaroo to, ì ko ñing kee wooroo taata nung yiri ñinoo le la wo sutoo ñing kono, moo jamaa ka tu meng na, Ì ko fang, ñing kewolu ye delengo le laa wula kono suboolu ye bitung wo naata ñing Soloo siifaa doo muta.


5.07.2013
Fadil Siise
Egypt bankoo soojaroolu ye ì la Peresidango bondi
e.jpg
Kibaaroolu mennu funti ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, Egypt bankoo soojaroolu ye ì la peresidango bondi a la palaasoo to le. Ì la a bondoo naata le tumoo meng na banku dingolu moo miliyong jamaa funtita ka ì la balambaatooyaa yita ko, itolu mang lafi Mohamed Morsi la peresidangyaa la. Ate peresidango meng keta siwiliyang peresidang foloo ti Egypt bankoo kang, adung a la mansayaa bota ning karitee fayoo la meng keta tilingo ning toñaa kono.

A la bondoo naata le tumoo meng na Egypt bankoo la koleyaa ka wajabi adung tilimbaliyaa fanaa naata wara moolu kang ì ka a fo mennu ye Corptic Christians. Bari m be temboo meng to teng, kafoo meng ye ate peresidang Mohamed Morsi londi, ì ka a fo ì ye Muslim Brotherhood, wolu be balanding ne ko, soojaroolu ye kudeetaa le ke adung wo mu bankoo luwaa tiñaa le ti.

M be temboo meng to, moo muwang ning wooro le faata a manmango kono Egypt bankoo kang jee, adung meng siyaata moo keme seyi moo tang luulu ti, wolu le baramata a kuwo kono.


24.06.2013
Fadil Siise
Moo keme fula be saayaa daa to Hormozgan
Kibaaroolu menu funtita Duniyaa la karoo la bii, wolu ye a yitandi ko, meng si taa fo moo keme fula  ñong, kiitiyo ye wolu le muta ko ì ñanta faa la le. Ì ye a yitandi ko, ñing moolu be soronding Hormozgan saatee baa le to Iran bankoo la tundoo doo kang.

Doolu ko fang nung ko, moolu mennu ì ye ì muta adung ì ñanta faa la Bandar Abbas, wolu taata le fo moo keme lulu adung wolu bee be soronding bunjawoo to jee le ka ì la faa lungo batu.

24.06.2013
Fadil Siise
Musu jamaa kamfaaringo be jerewoo la Tehran
f.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la bii teneng lungo la, wolu ye a yitandi ko, Musu jamaa Iran bankoo kang wolu le funtita ka ì la balambaatooyaa yitandi Tehran kapitaloo la bayee baa to. Ì ko, ñing jerewoo ning balambaatooyaa naata le tumoo meng na ì balanta musoolu ye taa ka kafu moo wuli jamaa ma mennu tarata nung ì la seewoo yitandi kang Iran bankoo la katadamfoo la kuwo to, tumoo meng na ì ye kañeeri ke siidulaa la, Duniyaa bee la ñooseeyaa katadamfu baa to meng be ke la Brazil bankoo kang sang naalaa la.

Musoo doo taata bayee baa ñing to le puru ka kafu moo wuli jamaa ma mennu be nung ì la seewoo yitandi kang nung jee, bari ì ye a bayi le wo koolaa poliisoolu naata a muta fanaa. Ñing ne naata musu jamaa kamfaa, bitung ì ye jerewoo dati Tehran jee, ka ì la kamfaa yitandi.

21.06.2013
Fadil Siise
Kambiya ding 16 ye kañeeroo ke londi lukaring karango la Taiwan

Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari kayitoo bala Arijuma lungo la, wolu ye a yitandi ko, Karandingolu mennu sitaa fo moo tang ning wooro, wolu le ye kañeeroo ke Taiwan bankoo la deemaari bundaa la londi lukaringolu karango la.

A kibaaroo to, ì ye a yitandi ko, karanding tang ne ye kañeeroo ke londi lukaringo la fannaa la tubaaboolu ka a fo meng Master Programes, bitung wooro ye kañeeroo fannaa doo la ì ka a fo meng ye bachelor
 

21.06.2013
Fadil Siise
GGC ye tiya tulubondoo dati le

Kibaaroolu menu funtita Observer kibaari bundaa to Arijuma lungo la, wolu ye a yitandi ko, Bundaa meng be maraling tiya tulu bondoo la Kambiya jang, wolu le ye a yitandi ko itolu ye a dati le ka tiya tuloo bondi.

Ñaatonkoo meng be GGC Tony Carvalho, a be diyaamoo la kibaaritaalaa ye tumoo meng na, a ye ñing fo ko, tiyoo sotoo la dooyaa 2012 ning 2013 sangolu la ñaa-wo- ñaa, ì ye tiyoolu menu soto ì ye wolu bulu la Tombong ne ka wo senumaalu kii Ankaliteeri bankoo kang. A ko, ñing waatoo la, GGC ye tiyatulu bondoo dati.

A ko, tiyo kaañoolu ning tiya fatoolu siisewolu ye domorifengo le ti adung ì beeyang daañinirango le ti fanaa. A ye ñing fo ko, ì be wo dii la deemaaroo le ti beeyang tiyolu ning feng meseng malayandilaa ye, bari a jamaa be kii la bankoolu le kang mennu be ko Muritanii daameng beeyang daañinoo koleyaata. A wolu ka tu suularing beeyang domoroo la le.

A tuloo booring koolaa, a ko ì be a kii la banku doolu le kang menu suulata, bari a jamaa be kii la France bankoo le kang.


20.06.2013
Fadil Siise
Kukoyi Samba Sañang faata Mali
images12.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Moofinduu la karoo la, wolu ye a yitandi ko Kukoyi Samba Sañang faata Bamako Mali bankoo la kapitaloo to a be nung jaaraloo la daameng.

Ñinang na, Senegal mansakundaa ye Kukoyi muta le nung ì ye a dundi kuluntiilaa la meng be taakang nung Mali bankoo kang. Wo le keta nung a la futoo ti Mali bankoo kang. Kabiring a be nung Senegal bankoo kang, ate taalaa ñing ko nung a be nung jaaraloo le la Senegal bankoo kang adung fanaa a mang lafi ka jamfa a la bankoo la meng mu Kambiya ti.  

Biring a futata Mali bankoo kang, a be nung wo jaaraloo le la fo a niyo naata tu a to. M be ñing temboo meng to teng Mali mansakundaa be a furewo murundi kang Senegal bankoo kang ne ì be a baadee la daameng to.




12.06.2013
Fadil Siise
Peresidang Jamme ye banku taamoo dati
th2.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Kambiya la Telee bung baa to, wolu ye a yitandi ko, bankoo ñaatonkoo Peresidang Jamme, a ye banku taamoo le dati teneng tambilaa la. A la ñing banku taamoo be dending banku dingolu le kumpaboo la taaring aning yaamaroo.

A la beng foloo meng keta Farafenni saatee baa kono aning moo wuli jamaa maabeeta a beng baa ñing to, a be diyaamu la tumoo meng na, a ye a la mansakundaa la feeroe betoo yitandi jamaa moolu la fondinkewolu la kuwo to ko, ì ye Dalasi kodoo miliyong tang saba ning kononto (39 milion) le landi kara la ka bankoo fondinkewolu deemaa. A la diyaamoo kono, a ye a yitandi ko ñing deemaaroo te dii la moo kunkilinnaalu la bari kafoolu. A ye yaamaroo dii bankoo fondinkewolu la ko, ì ye i daajikoolu faling adung ì si soobeyaa muta. A ye musoolu jayi ì la dookuwo kamma la.

A ye dandalaaroo ke moo kurungolu la kuwo la le fanaa, moolu mennu ka moolu ñapinkang, siirafeng safaarilaalu aning luutikang kewolu. A ko ning mansakundaa ye moo-wo-moo muta ñing kuu kurung kewo la, luwaa be taamandi la a maarii kang ne adung balafaa te tara jee.


11.06.2013
Fadil Siise
Nelson Mandela be lopitaanoo to kotenke
12062013_153826_0.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko South Africa bankoo la Peresidang kotoo Nelson Mandela, ì ye a murundi jaaraloo la lopitaanoo to le kotenke ñing sibitilung tambilaa la.

Kibaaroolu ye a yitandi ko ñing ne mu siiñaa sabanjango ti ñinang sango la ka Peresidang kotoo landi lopitaanoo to. Ì ko, kuurango ñing be a kuufu=kaafoo le bala. South Africa la peresidango Jacob Zuma be diyaamoo la jamaa moolu ye tumoo meng na a boring koolaa Nelson Mandela kumpaboo la lopitaanoo to, a ko moo jamaa le be duwaa kang ì la bankoo faamaa ye, adung a ko a jikita ko, a be fisiyaa la le a la ñing kuurango to.
Moo jamaa be lopitaanoo ye banta la, fo ì si a long ñing peresidang kotoo la kuwo be laaring ñaameng.



11.06.2013
Fadil Siise
Bomoo jeta Itali Ambasadoo motoo koto
o2.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la Libiya bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, ì ye bomoo le je motoo koto. Ì ko, wo bomoo ñing ì ye a je motoo meng koto wo motoo mu Itali Ambasadoo koridaa la motoo le ti meng be Libiya jee. Kibaaroolu ye a yitandi ko, Itali ambasadoo duukoolaalu le ning motoo ñing funtita ka taa sandiroo la Zawiyat Dahmani teema, bitung ì funtita motoo kono ì ye motoborindilaa tujee.

Ate motoborindilaa le ye bomoo ñing je motoo koto, bitung poliisoolu naata jee maafango kanta fo bomoo ñing fetenta ka motoo ñing kooma bee tiñaa, bari moo mang barama a kuwo kono.

Libiya bankoo keta dulaa le ti kayiroo ning tenkungo mang soto noo daameng. Apireeli karoo fanaa kono, ì ye bomoo fetendi France bankoo la Ambasadoo la koridaa fanaa to jee le, meng ye kantarilaalu moo fula barama.


11.06.2013
Fadil Siise
Jerewulaa jamaa mutata South Africa bankoo kang
o3.jpg
Kibaaroolu mennu funtita South Africa bankoo kang kunung tenengo la, wolu ye a yitandi ko, meng sitaa fo moo keme moo tang seyi (180) ñong, ì ye wolu le muta South Africa bankoo kang.

Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to wolu ye a yitandi ko, ñing moolu ye jerewoo le parendi seneyaa baliyaa la kuwo to Cape Town. Ì ko, itolu la kaabiiloolu to taaring, feng nooringolu ning feng tiñaaringolu ning jiibori sila betoolu mang tara sotoring aning ñaama fayi dulaalu. Ñing daliiloolu le kamma la ì ye jerewoo parendi.

Ñing moolu mennu pareeta jerewoo la, ì naata i muta, ì ko fang ì doolu ye moo buwolu le ke bootoolu kono aning feng kotengolu ka taa ì la jerewoo ñing na.



22.04.2013
Lamin Demba
Kewo doo ye sanji kiling dindingo laañooyaa Base

Kibaaroolu mennu funtita Daily Observer kibaari kayitoo bala bii teneng lungo la, wolu ye a yitandi ko, sanji muwang ning luulu kewo doo ì ka a fo meng ye Wuri Kali Jallo, a ye sanji kiling dindingo doo le laañooyaa.
Ì ye a yitandi ko, ate kendingo ñing ye wo sanji kiling dindingo ñing laañooyaa suutoo talang kiling maafango le la.

Kibaaroolu ye a yitandi ko, a ye dindingo ñing muta a fee jee le suutoo bee la. Ñeemutalaa doo le naata a je baadaa la jee aning dindingo, wo le naata a la kuwo funtindi. Bitung ì naata dindingo ñing samba Base lopitaanoo to, wolu naata a samba Bansang lopitaani baa to, dindingo ñing na baramoo la jawuyaa kamma.

Sanji kiling dindingo ñing baamaa be diyaamu la tumoo meng na a ye ñing fo ko, futuusitoo le be kering ì siiñoo doolu la koridaa kono wo lungo la, ate tarata wo le to ka tabiroo ke luntangolu ye jee mennu naata. A ko tumoo meng na a be taa la wo futuusiti dulaa to, a ye a ñing sanji killing dingo landi dindingo doolu daa la ì la koridaa kono banta jee kaatu kandoo be dunding ne nung. Bitung Wuri Kali Jallo naata a ye a dingo ñing sika a ye a samba baadaa la ka a laañooyaa jee. A ko wo suutoo la ì la kaabiiloo moolu ning poliisoolu ye ñinindiroo ke wo suutoo bee la bari ì mang ate kewo ñing je fo wo saamoo.

M be temboo meng to teng ate Wuri be bulu to poliisoolu bulu le ka ì deemaa kisi-kisiroo la a kuwo to.


22.04.2013
Lamin Demba
Senegal mansakundaa ye Kukoyi bayi ì la bankoo kang
k.jpg
Kibaaroolu mennu funtita BBC la kibaari bundaa to, wolu ye a yitandi ko, Senegal mansakundaa ye Kukoyi Samba Sañang bayi ì la bankoo kang ne.

A kibaaroo to, ì ye a yitandi ko ate Kukoyi diyaamuta BBC kibaari taalaa ye a kuwo la le Mali kapitaloo to Bamako. A be diyaamoo la tumoo meng na, a ye ñing fo ko, Senegal la kantari bundaa moolu le naata ka a muta a be sabatiring nung daameng fo kari kononto ñong ko, ì ka taa a la sabatoo kuwolu le kacaa, bitung ì naata a samba kuluntiilaa jiidulaa to ka a foroseetoo dundi kuluntiilaa la meng ka taa nung Mali la kapitaloo to Bamako.
A la diyaamoo to, a ko a be jaaraloo le la nung Senegal bankoo kang adung mennu taata a muta ka a naati kuluntiilaa jiidulaa to, mang hani siloo dii a la ka a la fengo doolu taa. A ko, ate mang lafi ka sabati Mali bankoo kang, ate lafita le ka sutiyaa a la moolu la.


22.04.2013
Lamin Demba
Moo 185 faata Nigeria
N.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la Nigeria bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, meng sitaa fo moo keme, tang seyi aning luulu, wolu le faata tumoo meng na bankoo la soojaroolu ning musilime keledingolu dunta ñoo la ka kele jawu ke ì la bankoo la bulubaa karoo la ì ning Chad bankoo naanewo maafango la.

Ì ye a yitandi ko, ñing kele jawoo wulita le tumoo meng na musilime keledingolu ì ka a fo mennu ye ko Boko Haram, ye moo faalu wulindi Nigeria bankoo kang taaring.
Ì ye a yitandi ko, ñing keloo keta Baga saatewo le to. Moolu mennu diyaa muta a kuwo to, ì ko kelejoorang baalu le fayita wo dulaalu to ñing musilime keledingolu ning soojaroolu teema. Diyaamulaa doo meng mu Baga saatee dingo ti adung ì ka a fo a ye Bashir Isa, a ko kibaari taalaa doo ye ko, itolu saatee moolu borita le kadung wuloo kono biring juma lungo la ì mang haañi ka naa saatewo kono fo biring ì la tundoo ñing ñaatonkoo (Governor) naata.

Kibaaroolu ye a yitandi ko, koridaa wuli fula ñong kasaarata a keloo kono le, adung ì la waafiri dulaa marisewo bee le fanaa kasaarata, domorifeng mang soto moolu ye. Bari soojari ñaatonkoo meng diyaamuta a kuwo to, wo ko moolu mennu faata ì siyaata le bari  ì mang moo 185 hapoo sii.

20.04.2013
Lamin Demba
Senegal la musu ñooborinnaalu
images11.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la ñooboringo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, Musu ñooborinnaalu la kafoo meng be looring Senegal bankoo tooyaa la, wolu bee bota Cassamance tundoo le kang.

Ñooboringo le mu ñooseeyaa tulungo ti meng semboo warata ñooseeyaa tulung doolu bee ti Senegal bankoo kang. Moo tooboring baalu mennu be Senegal, wolu jamaa mu ñooborinnaalu le ti. Bari ning i naata ì la musoolu la ñooboring kafoolu to taaring, wolu bee bota Cassamance tundoo le kang. Wo tundoo kang jee, ì ka i la ñooboring karango ke baadaalu le la. Musu ñooboringo mu kuu le ti meng mang ke kuu kuta ti Cassamance tundoo ñing kang.

Itolu ka ñooboringo ke ning ì la aada siloolu le la, wo le ye a tinna ning ì pareeta ka maabee duniyaa la ñooseeyaa to, ì ka waatoo doo taa le ka ì karandi Olympic ñooseeyaa la simfaa doolu la ì mang mennu long. Ì la musu ñooborinnaa baa ì ka a fo meng ye Isabelle sambou, ate ye siduu luulunjango le soto Duniyaa la ñing Olympic ñooseeyaa labango to meng keta.


12.03.2013
Fadil Siise
Uhuru Kenyatta be kalindi la ka ke Kenya bankoo presidango ti
th.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la moofinduu bankoolu la kuwo to, wolu ye a yitandi ko peresidangyaa karitaafayoo meng keta Kenya bankoo kang kari tambilaa kono, Uhuru Kenyatta le ye kañeeroo ke adung sambi a be kalindi la ka ke peresidango ti kenya bankoo kang jee.

Bari a la kalindiroo to, Sudan bankoo la ñaatonkoo Omar al-Bashir te maabee la. A la maabee baliyaa be dending Duniyaa la kiitiibung baa la kankulaaroo le la ko, ate Al-Bashir ñanta muta la le moo faa jawoolu kamma la a buloo be nung mennu koto Sudan bankoo kang jee.

Uhuru Kenyatta faamaa mu moo tooboring baa le ti ì la bankoo kang jee meng mu nung loolaa baa ti Kenya bankoo la a fang sotoo to. A mu moo le ti meng fanaa ye fankoo soto Kenya jee. Ate Uhuru Kanyatta, a ye Prime minista yaa siirango mara le nung, naafuloo bundaa aning safaaroo bundaa Kenya jee, peresidang kotoo la maraloo tumoo la meng mu Mwai Kibaki ti. Kenya bankoo la peresidangyaa taarikoo kono, Uhuru Kenyatta meng siyo be sanji tang luulu ning kiling (51), le be ke la moo ti meng ye dindinyaa peresidangyaa ke.


12.03.2013
Lamin Demba
Moo wuli jamaa maabeeta Hugo Chavez la sango to Venezuela
th0.jpg
Kibaaroolu menu futita Duniyaa la karoo la wolu ye a yitandi ko, moo wuli jamaa aning Duniyaa la alifaa jamaa maabeeta Venezuela bankoo ñaatonkoo la sango to ñing jumalungo la. Kibaaroolu ye a yitandi ko, meng sitaa fo ñaatonka tang saba, wolu le maabeeta a la sango ñing to ñing Maaci karoo tiliseyoo la.
Ate peresidango ñing banta le tumoo meng na a meeta saasaaring domanding. A la ñing saata kuurango ye a tinna le fang hani a ye kariteefayoo meng kañee 2012 serung sango la, a mang kalindi noo ka a la peresidangyaa siirango taa.

Moo wuli keme jamaa ye a la saayaa kumboo, kaatu ì ko moo le mu meng ye a la bankoo kanu baake aning a ye a niyoo laa a la bankoo ning a moolu ye le ñaabeeñaama.  
A noomalankoo meng be seyi la a nooto ì ka a fo a ye Nicolas Maduro, a be diyaamu la tumoo meng na a ko, Hugo Chavez la sanji tang ning naanoo (14) maraloo kono, moo jamaa ye a kata le ka a tooñaa, bari wolu mang ì kutu noo a la. A ko Hugo Chavez la beteyaa, fuwaaroolu ning sembentangolu bee ye wo seedeeyaa le.

Ate Nicolas Maduro, ì be ate le kalindi la ka a sindi Chavez la presidangyaa palaasoo to adung a ñanta peresidangyaa kariteefayoo kili la le tili tang saba kono. Bari ì la bankoo la oposiisonoolu ye bayiri ke a kuwo la le ko, Maduro tombindiroo ning luwaa mang taa adung itolu te maabee la a kalindiroo to.



11.03.2013
Lamin Demba
Kambiya la karitee fayi bundaa (IEC) lafita bankoo la karitee fayoo bee ka ke ñoo la
th1.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Kambiya bankoo la telee bumbaa to lookung tambilaa kono, wolu ye a yitandi ko, Kambiya karitee fayi bundaa la ñaatonka baa Alaaji Mustafaa Karayol, a be be diyaamoo la tumoo meng na bankoo moolu ye, a ye ñing yitandi ko, saying itolu be lafi la le ka Peresidang kariteefayoo, Dibitee karitee fayoo aning mansakundaaringolu la karitee fayoo bee ke ñoo la.

A la diyaamoo to a ye ñing fo ko, ning bankoo la karitee fayoolu bee keta ñoo la, a ko wo le dapansoo be sooneyaa la diina ka ì bee ke ì fang ye. A ko, surtu saying meng maakoyiri bundaalu buka song ka deemaaroo ke kariteefayoo la ning a mang ke mansakundaa dorong ti.

Kambiya bankoo ka peresidangyaa kariteefayoo ke sanji lulu woo-wo-sanji luulu le, a ka mansakundaaringolu la kariteefayoo ke sanji naani-wo-naani. Kodoo meng ka dapansi a kung na, wo kataa le fo miliyong tang wooro ning lulu, wuli keme fula tang kononto aning woorowula keme lulu aning wooro (65, 297, 506). Ñing bee, Kambiya mansakundaa le ka a dapansi baawo deemaari kafoolu ka balang ne ka deemaaroo dii.



11.03.2013
Lamin Demba
Kambiya mansakundaa be kuluuri kolengo parending musu boyinkang naalu kang

Kibaaroolu menu funtita kibaarikayitoolu bala looking tambilaa kono, wolu ye a yitandi ko, Kambiya mansakundaa be kuluuri kolengo le parendi kang moolu ye mennu ka moolu boyinkang aning mennu ka ì fitinandi.

Ñing waatoolu la mansakundaa la bundaa meng be maraling luwaa taamandoo la bankoo kang wolu ning Dibitee bungo be ñing luwaa fuloo la kuwo kacaa kang ne. Mansakundaa ko, ì lafita le ka dandiri ke tilimbaliyaa kuwolu la mennu ka laa musoolu ning sunkutindingolu kang ñing bankoo kang.

Musoo la lungo juuraaloo to, bankoo ñaatonkoo noomalankoo Dr Aja Ayisatu Njayi Seedi, a be diyaamu la tumoo meng na a ko, ñing luwaa fuloo mu tankandiroo ning maakoyiroo sotondoo le ti musoolu ye, ka ì tanka fitinoolu ning mantooroolu la mennu ka laa ì kang.
Bari a mang safee kibaaroolu to foloo, ñing kuluuri fuloo be ke la kuluuri siifaalu mennu ti.



02.03.2013
Fadil Siise
Peresidang Jamme ye ñooseeyaa safeeroo kumandi
04.jpg
Kibaaroolu mennu funtita ka bo Peresidango la koridaa baa to Banjul, wolu ye a yitandi ko, bankoo ñaatonkoo Peresidang Jamme, a ye kumandiroo jamaa moolu la ñooseeyaa safeeroo to a ye meng londi. A kibaaroo to, a ñooseeyaa safeeroo naata le tumoo meng na, Kambiya bankoo ye juurali ke sanji tang naani ning seyoo fang sotoo la, Ankaliteeri bankoo bulu.

Ì ko, a ñooseeyaa safeeroo be tara la karambung teemalankoolu le teema aning karambung baalu bankoo kang taaring, ì fang karandirilaalu fanaa daa be a ñooseeyaa to le. A ñooseeyaa be tara la looring Kambiya bankoo la ñaatotaa kuwolu le kang biring “Tubaaboolu” la maraloo waatoo, ka naa bula Peresidang kotoo Sir Dawuda Jawara la waatoo la ka naa fo Peresidang Jamme la maraloo waatoo la m be meng kono bii.

A kibaaroo to, ì ko karambungolu mennu ye kañeeroo ke, a fannaa-wo-fannaa ì be Dalasi kodoo miliyong kiling ne soto la soorifengo ti. Karandirilaalu kono, ning mennu ye kañeeroo ke fannaa-wo-fannaa la, wolu meng-wo-meng be Dalasi kodoo wuli keme fula le soto la kañeeri fengo ti.  


02.03.2013
Fadil Siise
Meng ye motoborindilaa faa a ye a furewo fayi kolongo kono mutate le

Kibaaroolu menu funtita FOROYAA kibaari kayitoo bala bii lungo, wolu ye a yitandi ko kewo meng ye motonding borindilaa faa, a ye a furewo fayi kolongo doo kono Lameng Kerewan, ì ko I ye kibaaroo soto ko, ì ye a muta.

Kibaaroo meng funtita a kuwo to, wo ye a yitandi ko, Alaaji Tuure meng be sabatiring Lameng Kerewan saatewo to, ye Abduraman Jallo motoborindilaa faa le bitung a ye wo furewo ñing fayi kolongo kono saatewo to jee. Bari kibaaroo naata funti ko, ì ye a muta le.


01.03.2013
Fadil Siise
South Africa police seyi mutata tajireeyaa la
05.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko ì ye Police seyi le muta kewo doo furewo la kuwo to, South Africa bankoo kang. Mozambique Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to wolu ye a yitandi ko, ñing poliisoolu ye ñing kewo muta le ka a kuruntu motoo la siloo kang taaring. Poliisoolu la ñing tajireeyaa funtita le tumoo meng na, moo doo ye ì wiidiyoo ning a la Mobayiloo la, ka a funtindi moolu ye “Internet” to.

Ñing ñong tajireeyaa mu kuu le ti meng ka ke moolu la South Africa bankoo kang, daameng poliisoolu mennu ñanta moolu tanka la, wolu fangolu ka ñing tajireeyaa kuu jawu siifaalu ke.

Ì la bankoo la poliisoolu la ñaatonka baa ye a la niitooroo yita a kuwo to baake, adung Presidang Zuma fango ko, ñing tajireeyaa keta ate ye terema kuwo le ti. A ko kuu le mu meng mang ñang ke la, adung a te a kuwo taa la muumee ke.


01.03.2013
Fadil Siise
Laurent Gbagbo ko, ate mu santiyongo le ti hadamayaa londoo to
004.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la kiitiibung baa to ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, Ivory Coast bankoo la Peresidang kotoo Gbagbo, a funtita Duniyaa la kiitiibung baa to le. Ate peresidang kotoo ñing tuumita keloo le saaboo la a la bankoo kang 2011 sango la, tumoo meng na a balanta ko, peresidang Ouattara le ye kañeeroo ke karitee fayoo to meng keta jee. A la wo balango naata keloo wulindi Ivory Coast bankoo kang jee, daameng moo wuli saba ñong niyo tuta a kuwo to.

Bitung ka bo ning wo la, Duniyaa la kiitiibung baa meng be maraling tajireeyaa kuwolu ning moo faa jawu keelaalu kiitindoo la, naata yaamaroo dii ko, a ñanta muta la le. Bari biring mutoo waatoo la, a be balanding ne ko, ate mu moo le ti meng mu loolaa baa ti hadamadingolu la ñantoo la adung a ye a horoma fanaa. A be kiitiibungo ñaatilingo la tumoo meng na, a ye montoroo miniiti tang ning lulu ñong ke diyaamoo la le a kiitindilaalu ye le ko, ate mu santiyongo le ti hadamayaa londoo la. A ye bayiroo ke ko, ate buloo mantara wo keloo koto ì ye a tuumi meng na ì la bankoo kang.


28.02.2013
Fadil Siise
ST. Augustine karambung baa soronta meng be Banjul
images10.jpg
Ñing karambungo la sorongo naata le tumoo meng na, karambungto dindingolu menu be a te karambungo ñing to ye jerewoo ke karambungo ñing to talaata tambilaa la. Ì la jerewoo koolaa kankulaaroo naata ke GTRS telee bungo to ka bo bundaa to mennu be maraling karambung duumalankoolu la bankoo kang ko, ì ye ST. Augustine karambungo sorong ne foloo.

A kankulaaroo to, ì ye yaamaroo ke ko, karambungolu ye sabati ì la suwolu kono foloo. Ì ko, itolu ning karambungo la alifaalu be kata kuwolu bee ke kang ne, ka a je ko karambungo ye yele a te mee la. Ì ye daaniroo ke karambunto dindingolu la alifaalu la ko, ì si deemaaroo ke fanaa ka a je ko, ì la dindingolu ye sabati suwolu kono foloo.


13.02.2013
Lamin Demba
Katadamfu juubee ye moofaa Nigeria bankoo kang
images29.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Nigeria bankoo kang katadamfoo la karoo la wolu ye a yitandi ko, kewo doo ì ka a fo meng ye Felix Bassey, wo le boyita a faata tumoo meng na a be Nigeria bankoo la katadamfu kafoo ning Burkina Faso la ñooseeyaa katadamfoo juubee kang, meng keta kumbeng labango ti.

Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to, wolu ye a yitandi ko, ate kewo ñing siyo be sanji tang wooro ning luulu le. Ate keebaa ñing mu nung banki dookuulaa le ti ì ye meng pensong fokabang. Mennu diyaamuta a kuwo to, wolu ko, ì sobita le ko, jusukuurango le be a la.
A te kibaari kilingo tententa ka a yitandi ko, ñing mang ke siiñaa foloo ti moo ka boyi ka faa katadamfu juubee waatoo la. Ì ko fanaa kabiring Nigeria bankoo ning Ivory Coast bankoo be ñing katadamfu ñooseeyaa la, ì la Nigeria bankoo la katadamfulaa doo ye katoo doo damfu meng jamaa jikita ko a be dunna le, bari a mang naa dung, bitung kewo doo meng fanaa be katadamfu juubee la moolu kono, boyita a faata.


13.02.2013
Lamin Demba
Ivory Coast dingo doo ye a fang jani dimbaa la Italy bankoo kang
images27.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la Italy bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, sanji tang ning kononto fondinkewo doo meng mu Ivory Coast dingo ti, wo le ye a fang jani ning dimbaa la Fiumicino Kuluntiilaa jiidulaa to Rooma kapitaloo to. Ñing fondinkewo la a fang janoo daliiloo be dending ì la a mutoo le la ko, ì be a seyindi la a la bankoo kang ne, meng mu Ivory Coast ti.

Ì ko, I la a mutaring koolaa, biring ì be a samba kang kuluntiilaa jiidulaa to ka a foroseetoo seyindi Ivory Coast, a ye Esansoo le ke a la woliisoo kono. Kabiring ì futata kulutiilaa jiidulaa la fannaa to ì ka moolu wisitee daameng to, bitung a ye wo esansoo ñing bondi ka a muu a baloo bala, tumoo meng na a be naa paree la wo la, Poliisoo doo ye a je, bitung wo borita fo a si a tankandi wo ke wo la, bari fondinkewo ñing ye dimbaa laa a fango la.

Bitung Duwaañi musoo doo ning dimbaa faarang Kaasoo naata bori ka dimbaa ñing faa fondinkewo ñing ning poliisoo bala meng foloo borita ka dimbaa ñing faa a bala. Kibaaroolu ye a yitandi ko, ñing temboo la, fondinkewo ning wo poliisoo ñing bee be laaring lopitaanoo to jaaraloo la le.


14.02.2013
Lamin Demba
Miinoo ye moo fula faa Cassamance tundoo kang Senegal

Kibaaroolu mennu funtita Cassamance tundoo kang Senegal bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, miinoo ye musoo doo le faa aning dindingo tumoo meng na ì la saareetoo loota a kang, saatending fula teema Ziguinchor maafango la. Kibaaroolu mennu futita a kuwo to, wolu ye a yitandi ko, musoo ñing faata jee fango le to ì seleta a kang daameng to, bari dindingo ñing miinoo ye wo singolu bee le kuntu bitung a naata faa lopitaanoo to.
Moo jamaa sobita ko, Rebeloolu mennu be fansotoo keloo la Cassamance tundoo ñing kang jee, wolu le ye ñing miinoo saareng.

Kafu baa meng be looring moolu kalamutandiroo la miinoolu la kuwo la Senegal bankoo kang Cassamance, wolu ye ñing fo ko, miinoolu ye moolu mennu barama ka bo 1988 sango la ka naa bula 2011 sango la, wolu taata le fo moo keme wooro aning tang ning naani (614). Adung a ye moo keme tang woorowula ning saba (173) le faa.
Ñing miinoo la fetengo be rebeloolu la boyinkango le nooma ì ye meng ke Kafunting saatewo to lookung fula koomanto.



14.02.2013
Lamin Demba
Guinea Conakry bankoo la soojari tang faata
images28.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Guinea Conakry bankoo la kuwo to Liberia bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, ì la soojari tang ne faata tumoo meng na kuluntiilaa meng be ì samba kang boyita. Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to wolu ye a yitandi ko, soojaroolu mennu faata ñing kuluntiilaa asidango to, ì be nung siloo le kang ka taa maabee Liberia soojaroolu la juurali kidimaringo doo to. Ì ye a yitandi ko, Guinea Conakry bankoo soojaroolu la ñaatonka baa ì ka a fo meng ye General Souleymane Kelefa Diallo, fanaa be soojaroolu kono le mennu faata jee.

Minista meng marata kalamutandiroo la Liberia bankoo kang jee, a ye ñing yitandi ko, Guinea Conakry soojaroolu la ñing kuluntiilaa boyita Charlesville le Monrovia kuluntiilaa jiidulaa baa daa la. Doolu ko fang, ì jikita ko, moo tang ning seyi le be kuluntiilaa ñing kono a mang ke moo tang dammaa ti.



11.02.2013
Fadil Siise
Nigeria bankoo le ye Moofinduu la katadamfu baa kañee
images25.jpg
Kibaaroolu mennu funtita bii teneng lungo la ñooseeyaa katadamfu baa la karoo la meng tarata kering South Africa bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, Nigeria bankoo le ye kañeeroo ke Moofinduu bankoolu bee la.
Ì la kañeeroo naata le tumoo meng na banku tang ning wooro daa bulata a ñooseeyaa katadamfoo to, bari wolu bee kono, itolu banku fula le naata tujee, ka beng kumbeng labango to. Wo le keta Burkina Faso ti aning itolu kañeerilaalu Nigeria.

Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to, wolu ye a yitandi ko, Duniyaa la alifaa jamaa le maabeeta a ñooseeyaa labango. Wolu kono, Duniyaa bee la katadamfu kafoolu la ñaatonka baa ì ka a fo meng ye Sepp blatter, a maabeeta jee le aning Moofinduu la katadamfu kafoolu la ñaatonka baa. South Africa bankoo la peresidango fanaa maabeeta a kumbeng labango to le.



08.02.2013
Lamin Demba
Ghana bankoo dingolu mennu faata Kambiya la kuwo wulita le kotenke
02.jpg
Kibaaroolu mennu funtita kibaari kayitoo bala ì ka a fo meng ye ”THE VOICE” wolu le ye ñing yitandi ko, Kafoo doo meng be maraling hadamadingolu la ñantoo kuwo faasaa la, wolu le ye samaniroo ke Ghana bankoo la Peresidang kotoo la John Kufour aning oposisong ñaatonkoo ì ka a fo meng ye Nana Akuffo Addo, Duniyaa la kiitii bungbaa to.
Ñing kafoo ko, itolu la ñing alifaalu samanoo be dending meng na, wo le mu ì mang kata kuu baake ka kisi-kisiroo ke ka tooñaa funtindi wo Ghana dingolu la kuwo to mennu faata Kambiya bankoo kang 2005 sango la.

A kibaaroo to, a te kafoo moolu ye ñing fo ko, ka bo ning itolu la kisi-kisiroo la, ì ye a jele ko moolu mennu faata, wolu mang ke moo tang naani ning naani (44) dammaa ti, bari ì taata le fo moo tang seyi (80) adung tang woorowula ning fuloo (72) bee mu Ghana dingolu le ti.

Ì ye a yitandi ko, ñing Ghana dingolu be nung taama siloo le kang kataa Spain bankoo kang, bitung ì dunta nang ning Kambiya la. Kambiya bankoo la tanka bundaa moolu naata ì muta, kaatu ì sobita le ko, ì mu wo keleding jawoolu le ti ì ka mennu joo ka keloo ke, Tubaaboolu ka a fo ì ye ”mersenaries”


08.02.2013
Lamin Demba
Senegal bankoo ning Iran bankoo ye ì la kuyaa bang ne
images26.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la, wolu ye a yitandi ko, Senegal bankoo ning Iran bankoo ye ì la bang ne meng be nung ì banku fuloo teema. A kibaaroo funtita Arabalung tambilaa le, tumoo meng Senegal bankoo ning Iran bankoo la ñaatonkoo fanaa maabeeta Duniyaa la Musilimu kafu baa la beng baa to, meng keta Egypt bankoo kang. A kankunglaaroo to, ì ye ñing fo ko, teeriyaa meng tarata nung ì teema, wo le be loo la adung a be tenteng na le.

Senegal bankoo ning Iran bankoo la teeriyaa kuntu ta le sanji fula koomanto, tumoo meng na Senegal bankoo ye Iran bankoo tuumi ko, itolu le ka kelejoorangolu dii Casamance Rebeloolu la.

Ñing keta le tumoo meng na Nigeria bankoo la kantari bundaa ye Konteena jamaa muta nung kulungo doo kono ì la bankoo kang meng tarata faaring ning kelejoorang jawoolu la, adung ì ko wolu bota nang Iran bankoo le kang, ì be i samba kang Senegal bankoo la Casamance tundoo kang. Bari konteenaalu ñinnu bala, ì ye a safee jee le ko, bunloorang joorangolu le be ì kono.

Ì banku fuloo ye ñing fanaa fo ko, ì be i la Ambasadoolu la bundaalu yele la le kotenke.


07.02.2013
Lamin Demba
Kiitiibungo ye bayiroo ke Holland dingo la Kambiya

Kibaaroolu mennu funtita Kambiya bankoo kang ka bo Bundung kiitiibungo to, wolu ye a yitandi ko, kewo doo ì ka a fo meng ye Van looij, kiitiibungo ye bayiroo ke wo le la ka bo Kambiya bankoo kang. A la ñing bayiroo sunta a la musoo doo le nataaloo la, wo kensengo.

A kiitiyo to, ì ye a yitandi ko, Januwaari kari tambilaa tili muwango la, ate Hololand dingo ñing boyita musoo doo le kang Hoteloo to ì ka a fo meng ye Mansea Beach Hotel Kololi saatewo kono. Ñing mu kuu le ti Kambiya bankoo luwaa mang song meng na.

Kiitiikuntulaa Landing M Sanne, a be diyaamu la tumoo meng na a ye ñing fo ko, ning i ye a je a mang kuluuri kolengo laa ñing Holland dingo kang, a ye a la keebaayaa le juubee, kaatu a siyo be sanji tang wooro ning wooro-wula le, adung sukuru kuurngo le fanaa be a la.

Bari a ye nataaloo ke ning nataalirango meng na, ì be wo buusi la a la le.



07.02.2013
Lamin Demba
Michelle Obama be maabee la sunkutoo doo la baadewo to
01.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la looking tambilaa kono, wolu ye a yitandi ko, sunkutindingo doo ì ka a fo meng ye Hadiya Pendieton, America bankoo la ñaatonkoo la musoo Michelle Obama, be taa maabee la wo le la baadewo to aning America la mansakundaa ñaatonka jamaa.

Kibaaroolu ye a yitandi ko, ate sanji tang ning luulu sunkutindingo ye ning a kafuñoolu ye tulung diimaa baa le ke meng ye moo jamaa sewondi Peresidang Obama la kalindiri lungo la. Tili seyi koolaa, ì ye a bung kidoo la ka a faa America bankoo kang jee. Ate sunkutindingo mu donkili laalaa le ti Jaasi jaloolu kono Martin Lutter King Jr College a be karango la daameng. A la saayaa naata le tumoo meng na aning a kafuñoo doo borita ka taa loo yiroo doo koto biring samaa be ke kang.

Michelle Obama la taa ka taa maabee ñing baadewo to be dending kutayandiroo le la, puru ì si loodulaa ke kidoolu marañaa la mennu be fata-fataring America bankoo kang taaring adung a ye moo faa siyandi America.




04.02.2013
Fadil Ceesay
Karambungolu daa mantara Falindiroo meng keta Kambiya
images24.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari kayitoo bala bii lungo la, wolu ye a yitandi ko, kankulaaroo keta ka bo bankoo peresidango la koridaa baa to ko, falindiroo meng keta Kambiya bankoo la dookuu bundaalu to, karambungolu daa ta wo to. A kankulaaroo jamaa moolu ye a yitandi ko, karambungolu be tenteng na le ka karango ke ka bo Tenengo la ka taa fo Arijuma lungo la.

Januwaari karoo tili labango la nung, kibaaroo funtita ate tili naani dookuwo la kuwo to le ko, dookuu bundaalu mennu mantara mansakundaa koto, wolu ning safaaroo bundaa fanaa daa mang tara ñing falindiroo koto. Wolu le mu Kodi dookundi dulaa to Bank, Lopitaanoolu ning jaarali bundaalu, kulumbaalu la dookuu dulaalu, Gambia Ports Authority, naamu kaning bundaa Gambia Revenue Authority, kantari bundaalu ning ì ñongolu.

Ate kankulaaroo to, ì mansakundaa la bundaa kotengolu be dookuwo ke la tili naani le, ka bo Tenengo ka taa Arijumoo, adung ì be a dati la montoroo waati seyi le soomandaa la kataa montoroo waati wooro wulaaroo.


01.02.2013
Fadil Ceesay
Kiditiyolu jeta Casamance Kambiya ning Senegal naanewo maafango

Kibaaroolu mennu funtita Fooñi Berefet tundoo kang lookung tambilaa kono, adung Foroyaa kibaari kayitoo ye a yitandi ko a bota moo le bulu a koyita meng ko, a ye kiditiyolu le je Casamance la wo tundoo kang.

A kibaaroo to a ye ñing fo ko, ate taata delengo le laa wula kono suboolu ye suutoo la, a be bitiring wo dulaa to tumoo meng na, a ye moto kaañang ding fula je mennu be faaring Rebeloolu la aning kidoolu ning joorang jawu kotengolu. A ko a ye moto baa fula fanaa je le mennu be faaring joorang jawoolu la aning rebeloolu, aning Taraakitoo fanaa meng be faaring babaroolu la.

A la diyaamoo to, a ko rebeloolu ñinnu be sawunkang ne ka naa sabati wo dulaa to, kaatu a ye ì je kele dinkoolu sing kang ne adung a ye ì je bootoolu fanaa sodi kang ne bankoo la le ka ì tanka dulaalu dadaa.
A ye ñing fanaa fo ko, rebeloolu ñinnu be kontaaniring baake le, kaatu a ye ì je le fanaa ì be kidoolu fayi kang foñoo kono, ì be dongo la aning misiki kumandoo.



26.01.2013
Lamin Demba
Mali soojaroolu ye saatee baa doolu taa rebeloolu bulu le
03.jpg
Kibaaroolu mennu funtita BBC la kibaari bundaa to Moofinduu bankoolu la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, ka bo ning France bankoo soojaroolu la deemaaroo la, Mali soojaroolu ye saatee baa doolu buusi Tuareng Rebeloolu la le. Ì ye a yitandi ko bankoo teema maafango la saatewolu mennu be ko; Konna, Diabaly aning Douentza, Mali soojaroolu ye wolu taa le kotenke.

Duniyaa la kafu baa meng marata hadamadingolu la ñantoo la ì ka a fo a ye ”International Federation for Human Right” wolu ye a yitandi ko, Mali soojaroolu ye moo tang saba ñong ne faa ñing rebeli keledingolu kano ì ka mennu muta. Ì ko, itolu be silanding ne fang a kana yelema ñing ti ka Tuareg araaboolu faa mennu mu wo siyolu ti. Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to, wolu ye ñing fo fang ko, ì ka moo doolu faa le mennu mang kayitoolu soto meng si i seedeyaa.

France bankoo ye dandalaari kolengo laa a kuwo to le ko, itolu la naa daliiloo mang ke tilimbaliyaa ti ka moolu faa, adung ì ye Mali mansakundaa ning soojaroolu yaamari a kuwo la le. Duniyaa la denna kafu baa UN ning International Federation for Human Right kafoo ye kanindiroo ke le ko, kisi-kisiroo ye ke a kuwo to ka moolu muta Mali soojaroolu kono mennu ka ñing Muta moolu faa.

Bari diyaamulaa meng diyaamuta Mali soojaroolu la karoo la ì ka a fo a ye  Captain Modibo Traore, a ko mennu ka fo ñing faaroolu la kuwo to mu tuumiroolu le ti bari ì mang ke kuu sotoring ti. M be temboo meng to teng, moo jamaa be boroo la ka dung Banku kotengolu kang taaring, ka tanka keloo ma meng be keering.


24.01.2013
Lamin Demba
Fallindiroo keta Kambiya bankoo dookuudulaalu taamandiñaa la
images23.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Kambiya bankoo la Telee bung baa to (GRTS) Arijuma lungo la ñing karoo tili tang ning seyoo la, wolu ye a yitandi ko, kankulaaroo futata ì ma ka bo bankoo Peresidango bulu ko, ka bo Febuwaari kari naalaa la, bankoo dookuu bundaalu la dookuwo be ke la ka bo Teneng lungo le la kataa Araamisa lungo la. Arijumoo, Sibitoo aning Dimaasoo be ke la foñonding lungolu le ti Kambiya bankoo bee kang. A kankulaaroo to, ì ye a yitandi ko, dookuu waatoo be dati la montoroo waati seyi le la somandaa, kataa fo montoroo waati wooro wulaaroo la.

Ì ye a yitandi ko, dookuu bundaalu mennu be ko, kodi dookundi dulaalu (Bank) aning karambungolu, wolu si dookuwo ke noo le Sibitilungolu la, ka Arijuma lungolu jooseyi, ì be foo la mennu la ñing fallindiroo to.
Kibaaroolu ye a yitandi ko, ñing fallindiroo be dending ñing ne la, moolu si waatoo soto ka Alla batoo ning duwaa ke, aning senoo ke noo a ñaama.


24.01.2013
Lamin Demba
Sawudi Arebiya soojaroo tuumita dindingo laañooyaa America bankoo kang

Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la Sawudi Arebiya bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, ì la bankoo soojaroo doo ì ka a fo meng ye ko, Mazen Alotabi, adung a siyo be sanji muwang ning saba, wo le ye sanji tang ning saba kambandindingo doo laañooyaa Hoteloo doo kono America bankoo kang. Ate soojaroo ñing meng too mu Alotabi ti, ì ko ate mu saajiinoo le ti Sawudi Arebiya la soojaroolu kono, mennu ka keloo ke ning Kuluntiilaa la.

Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to, wolu ye a yitandi ko, a taata karango le la America bankoo ñing kang, bitung a naata ñing sanji tang ning saba dindingo laañooyaa hoteloo to saatee baa doo to ì ka a fo meng ye Las Vegas. Bari Lawyer meng be looring ate Sawudi Arebiya soojaroo ñing ye, wo ye a yitandi ko, Alotabi ning a mooñoo soojaroolu le be siloo kang nung kataa Las Vegas bitung ñing dindingolu ye ì nooma. A ko ì ye a kata le ka ñing dindingolu bayi ì nooma bari wolu mang song ì tuta i nooma la dorong. A ko, Alotabi mang ñing dindingo foroseetoo dundi hoteloo ñing kono ka a laañooyaa. A ko fanaa a mantara a fang bulu, kaatu wo waatoo la a ye doloo le ming nung, aning fanaa a ye kumoo meng fo ko a ye dindingo ñing laañooyaa le, mang ke a sawoo ti, bari poliisoolu le ye a detendi jawu ke.  


23.01.2013
Lamin Demba
Bantala bankudingolu be mutoo kono Algeria hani kabii
images22.jpg
Kibaaroolu menu funtita Duniyaa la karoo la Algeria bankoo kang looking tambilaa kono, wolu ye a yitandi ko, banku kotengolu dingolu meng sitaa fo moo muwang ñong, wolu le yeemanta Algeria bankoo kang. Kibaaroolu ye a yitandi ko, ñing moolu be mutoo le kono, bari moo mang a long ì be daameng to hani ka bii.

Ì ye a yitandi ko, Algeria soojaroolu taata boyinkandiroo ke wo kafoo la le, fo meng si a tinna wandi banku dingolu si tanka noo ñing keledingolu la menu ka lannatambi kuwolu ke ka boyi moolu kang taaring aning ì ka I fang kili musilimoolu la. Wo boyinkandiroo to, ì ye a yitandi ko meng sitaa fo moo tang saba ñong, wolu le foota ì niyo la a kuwo to.

Banku dolu la alifaalu menu be ko Ankaliteeri, Japan, aning banku koteng jamaa, wolu ye ì la kontaanibaliyaa yitandi a kuwo to le ko, Algeria mang ñang na wo moo kurungolu boyinkang na ì mang banku doolu kalamutandi. A boyinkandiroo to, bantala banku dingolu la moo woorowula le faata a kuwo kono, fuloo mu Ankaliteeri dingolu le ti, fula doo mu Japan banku dingolu le ti, killing mu France bankoo dingo le ti, bari ñing lanna tambi musilime kele kafudingolu, ì ko I ye wolu moo tang ning seyi le faa.

Kee killing meng mu Northern Ireland bankoo dingo ti, adung a too mu Stephen McFaul ti, ate fanaa tarata wo moolu kono le ì ye menu suki Kasi (gas) dookuu dulaa to jee, a be diyaamu la tumoo meng na a ko, ate ye moto baa ñaa le je, Algeria soojaroolu ye ì bung ka ì kasaara.
Ñing musilimu lanna tambi kafoo ye ñing ke le tumoo meng na, France bankoo ye boyinkandiroo ke ì deng ñoolu la Mali bankoo kang.



12.01.2013
Lamin Demba
Central Africa mansakundaa ning Rebeloolu ye kayira kambengo siiñee
14012013_164022_0.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Moofinduu teema bankoolu la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, rebeli kafoo meng be Central Africa bankoo kang, wolu le ning mansakundaa ye kayira kambengo siiñee Gabon bankoo la kapitaloo to Libreville Arijuma tambilaa la. Ñing kayira kambengo naata le tumoo meng na ñing rebeli kafoo ning mansakundaa ye tili saba kacaa baa soto kayira sabatindoo la kuwo to Gabon bankoo kang jee.

Kibaaroolu ye a yitandi ko, ñing kayira kambengo siiñewo ye deemaari baa le ke Peresidang Francios Bozize ning a la mansakundaa la, kaatu rebeloolu ye keloo ke le fo feng mang tu ì ning kapitaloo teema Bangui. Wo kamma la, kabiring peresidang Francios Bozize jiita kuluntiilaa kono a la bankoo kang ka bo ñing kayira kacaa to Gabon, a ye Alla tentu ko, “Alla warata le, a ye ntolu bee tanka kaburoo ma le”

Rebeloolu la diyaamulaa ye ñing fo ko, kayira sabatindoo mu kuu bele le ti bankoo moolu ye. A ko bari keloo si wuli noo le ning a ye a tara mansakundaa mang kambengo timmandi ì ye mennu siiñee, mennu be ko; Ka bunjawutonkoolu bula, mennu soronta politikoo kamma, Prime minisita ye londi ka bo oposisongolu kono aning dibitee karitee fayoo ye ke kari tang ning fula wucoo kono.



12.01.2013
Lamin Demba
France la kele kuluntiilaalu ye bundiroo dali Mali
001.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Moofinduu Mali bankoo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, France bankoo la keledingolu la kele kuluntiilaalu ye bundiroo dati Mali bankoo kang ne. Ì la kele kuluntiilaalu la ñing bundiroolu naata le ka Mali mansakundaa sembentunyaa, tumoo meng na Musilime keledingo doolu ye Mali bankoo la tundu jamaa boyinkang ka jeelu mara aning ka sariyango diyaa-kuyaa londi jeelu to taaring.

France bankoo kafuta ì ma le tumoo meng na, wo musilime keledingolu ye saatee baa doo foroseetoo taa Mali mansakundaa la soojaroolu bulu, bitung Mali mansakundaa naata hawujitoo daaniroo ke deemaaroo la France bankoo la soojaroolu bulu.

Rebeloolu ye ñing Konna saatee baa meng boyinkang ka a taa, wo ye silang baa le dung moo jamaa la ko, ì si saatee doodu boyinkang noo le mennu be ko Mopti aning Sevane, kaatu wolu ye kuluntiilaa jiidulaalu soto le aning soojari koridaa baalu.

Ì la diyaamulaa meng toomu Frances Holland ti, ye ñing fo ko,  France bankoo be tenteng na le ka deemaaroo dii Mali bankoo la, fo janning ì be i sawoo soto la. Ñing keledingolu la kuwo ye Tubaabuduu bankoolu dewung baake le. Ì ko kuwo meng ye ì silang baake, wo le mu ning ñing keledingolu ye suloo dung Mali bankoo la wo tundoo tundoo kang, ì be i la boyinkandiroo semboo warandi la Moofinduu la tilijee bankoolu kang ne tenkungo ning kayiroo be sabatiring daameng to.
Bari kibaari labangolu mennu funtita a kuwo to, wolu ye a yitandi ko ka boning France soojaroolu la deemaaroo la, Mali bankoo la soojaroolu ye wo keledingolu funtindi Konna saatee baa kono le.



11.01.2013
Lamin Demba
France bankoo la kulloo poliisoo doo faata kanandiroo to
003.jpg
Kibaaroolu mennu funtita lookung tambilaa kono Somaliya bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, France bankoo la kulloo poliisoo doo bandiyolu ye meng muta, wo le faata tumoo meng na soojari kelenoolaa baalu (Comandors) taata ka a kanandi bandiyolu bulu a be mutoo kono daameng Somaliya.
Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to, wolu ye a yitandi ko, ñing boyinkannaalu mennu be sabatiring Somaliya bankoo kang, ì ye France bankoo la ñing kulloo poliisoo muta le biring 2009 sango la.

Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to France bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, ñing kuwo keta Arijuma lungo suutoo le la Somaliya bankoo kang. Ì ko, ate kulloo poliisoo ning ì la soojaroo doo le faata ñing kanandiroo tumoo la.

Ate kibaari kilingo to, Musilime keledingolu ì ka a fo mennu ye Al-Shabab Somaliya bankoo kang jee, wolu ko de ñing kulloo poliisoo ì ka a fo meng ye Denis Allex, hani saaying a be a niyo la le adung a be itolu la mutoo kono le hani bii. Ì ko, wo be mutaring itolu bulu daameng, aning France soojaroolu ye daameng boyinkang, wolu jamfata ñoo la le. Adung ì ko fannaa France la soojaroo meng baramata a kuwo kono, wo fanaa be itolu bulu le.

France bankoo ye a yitandi ko, ñing bandiyolu mennu ning Al-Qaeda Terrorisi kafoo daa be kuu kiling boyinkango tumoo la, ì ko i ye wolu la keleding tang ning wooro wula le faa.



11.01.2013
Lamin Demba
Muritani mansakundaa ye tongo laa nayilong mbuusoolu kang
images21.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, Muritani mansakundaa ye tongo le laa nayilong mbuusoolu dookundoo kang ì la bankoo kang. I la bankoo lawuu mang song kotenke ka feng ke nayilong mbuusoo kono warang ka nayilong mbuusoolu dookundi. Meng diyaamuta a kuwo la ka bo ì la mansakundaa to, a ko itolu la ñing daliiloo be looring ì la beeyangolu le tankandoo la aning ñewolu mennu be baa kono.

A la diyaamoo kono mansakundaa la ñing simfaa to, a ko beeyangolu mennu ka faa taaring Muritani bankoo kang ning keme mu, tang woorowuloo bee la faa ka sung ñing nayilong mbuussoolu le la. A ko, moolu ka nayilong mbuusoolu ning kayitoolu mennu fayi siloolu kang taaring, beeyangolu ka ì baluu wolu le la.

Ì la bankoo la minisita meng be maraling ì dandangolu la kuwo la ye ñing fo BBC kibaaribundaa ye ko, ning ì ye moo-wo-moo muta nayilong mbuusoolu dedaa la ì la bankoo kang, ì be a maarii sorong na sanji kiling ñong na le kasoo to.

Kafoo meng marata ì dandangolu seneyandoo la Muritani jee, wolu ye a yitandi ko, fengolu mennu ka fayi ì la bankoo kang taaring sitaa fo tooni wuli tang luulu ning wooro (56,000). Ì ko, ning i ye wo talaa dalaadaa naani ti, kilingo bee ka ke nayilong mbuusoolu le ti.



10.09.2012
Amie Faye
Kambiya Safeerilaalu ye mansaaling buku kutoo jombo
images19.jpg
Safeerilaalu la kafu baa meng be Kambiya  bankoo kang jang, wolu le ye jomboroo ke buku kutoo doo la. Mansaaloolu le safeeta ñing bukoo kono, mennu ka fo Kambiya ning a dandang na bankoolu to.

 Ate mansaali bukoo meng jombota teng a mang mee, a safeeta bankoo moolu fansung kangolu le to mennu be ko, Mandinka kango, Suruwaa kango aning Fula kango to.

Diyaamulaa a bukoo lakuwo to ye ñing yitandi ko, a bukoo safewo ye ñ na aadoo ning tara kuwolu le la kummaayaa yitandi aning ka ñ na aadoolu balundi.


10.09.2012
Amie Faye
Kambiya bankoo la karandirilaalu la ñaatonkoo ye jayiroo ke londoo bundaa la

Ñaatonka baa meng be Kambiya bankoo la karandirilaalu la kafoo ñaatonkayaa kang, ì ka a fo a ye Lamin K Marong, wo le ye tenturoo ning jayiroo ke ñaatonkoolu la mennu be londoo bundaa to ì ka a fo meng ye Ministry of Basic and Secondary Education”, ì la maakoyiroo la ì ye meng ke itolu la kafoo la. A ye ñing jayiri kumoolu fo ì la sanji fula-wo-sanji fula beng baa le to ì ye meng ke nung Paradise Hoteloo to Kololi.

Marong ye ñing fo ko, ñaatotaa baalu le sotota londoo bundaa to ñing sang tambilaa kono, adung wo keta ñaafaa kuwo le ti. A ko, ning i ye a juubee, wo bee sunta soobeeyaa ning katoo le la, londoo bundaa be meng katakang baake.
10.09.2012
Lamin Demba
Soojaroo meng tuumita saajii suuñaa la bulu mang laa a kang hani saaying
        
Kibaaroolu mennu funtita ”Voice” kibaarikayitoo bala, wolu ye a yitandi ko, soojaroo doo ì ka a fo meng ye Ebou Sanyang adung a be Yundum Soojari kundaa baa to, hani kabii bulu mang laa a kang saajii suuñaa to a tuumita meng na.

Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to wolu ye a yitandi ko, ate soojaroo ñing ye saajii naani le suuñaa peresidango la kunkoo to, meng be Farata kari tambilaa tili muwang ning fuloo la.  

Kibaaroolu mennu fanaa funtita soojaroolu la kibaari bundaa to ñing karoo kono, ye a kuwo tooñaayandi le ko, kuu le mu meng sotota. Kibaaroolu tententa ka a yitandi ko, ate Ebou hani saaying bulu mang laa a kang foloo, wo kamma la soojari bundaa ye jamaa moolu kibaari ko, ning moo-wo-moo ye a je, i si a kuwo futandi poliisi bundaa ma meng sutiyaata i maarii ma.


10.09.2012
Lamin Demba
Musilimu kafoo doo le ye radiibungo boyinkang Ghana bankoo kang
images20.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la wolu ye a yitandi ko, radiibungo doo meng be Ghana bankoo la tundoo kang ì ka a fo meng ye Tamale, Sunni Musilimoolu ye wo le boyinkang. Ì ye ñing ke ka ì la kamfaa yitandi ko, moo doo le ye Alikuraanoo fasari fasariñaa jawoo la wo radiibungo to.

Ì ye a yitandi ko, ñing kuwo naata le tumoo meng na Musilime kafoo doo ì ka a fo meng ye Tijaniya Muslim, ye waatoo soto wo radiibungo to, a diyaamu alikuraanoo la kuwo la. Wo kono le, ì naata Alikuraanoo fasari fasariñaa la meng jawuyaata, bitung wo le naata Sunni Musilimoolu wulindi ka taa ñing radiibungo boyinkang.
Bari janning sunni Musilimoolu ka futa radii bungo ñing to, wo ye a tara le Tijaniya Musilimoolu ye ì bandii i la fasaroo la, ì taata.

Radiibungo la ñaatonkoo ye a yitandi ko, moo mang barama warang ka faa a kuwo kono, bari ì la radii bungo la joorango doolu tiñaata le.


10.08.2012
Fadil Siise
Ghana bankoo la ñaatonkoo Peresidang John Atta Mills, banta le
images13.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la, wolu ye a yitandi ko, Ghana bankoo la peresidango John Atta Mills, a banta le. Ì ye a yitandi ko, ate taalaa ñing saasaa sutunta le, wo kono dorong Alla naata a minjiyo dooyandi.

A la saayaa ye sunu baa le naati Ghana ding jamaa ye ì la bankoo kang aning bankoo ye banta la. A la saayaa koolaa, a noomalankoo le naata ke Ghana bankoo la peresidango ti. Bii lungo meng mu okoosi karoo tili tango ti, le mu a la baadewo ti. A ñing noomalankoo meng mu presidango ti saaying, a la diyaamoo tumoo la Atta Mills la baadewo to, a ye yitandiroo ke ko, itolu foota moo le la, moo bee ye meng na katoo je Ghana bankoo kang.

A musumaa fanaa diyaamuta a la baadewo to le. A ning ñaajiyo be diyaamula tumoo meng na, a ko kewo fele meng ye ate kanu tooñaa ke, a ye a la bankoo ning a moolu fanaa kanu tooñaa ke. A naata a la diyaamoo labang ning duwaa la, itolu ning Ghana bankoo ye adung a ko, Alla si laajango sooneyandi a ye.


10.08.2012
Fadil Siise
Kofi Annan ye I dahaa kayirasabatindi dookuwo la Syria le
images14.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo Syria bankoo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, duniyaa la alifaa kummaa baa meng be katakuwo bee ke kang kayiroo la naa la Syria bankoo kang, ko a be I foño la le.

A la ñing kumoo fo naata le tumoo meng na duniyaa la kafu baa ning Araabu bankoolu la kafu baa ye waatoo meng dii a la, ka naa bang ñing Okosi karoo faa dulaa to. A ko, a la I foñoo be dending Syria bankoo la peresidango ning a keleñoolu mennu mu a la banku ding jamaa ti, la wakili baliyaa le la kayiroo la naa la Syria. Ate Kofi Annan ye kara fuloo bee le tuumi kayiroo la naa baliyaa la Syria hani saaying, adung a ye coodiroo ke duniyaa la banku sembemaalu fanaa la kambeng baliyaa la Syria bankoo la kuwo to le.

Duniyaa la kafu baa UN la ñaatonkoo Ban-ki moon, a ye Kofi Annan jayi a la katakuwolu la. A ko, ka kayiroo naati Syria bankoo kang, wo mang ke kuu feemaa ti. A ye kiliroo ke Araabu bankoolu la kafu baa la ko, ì ye katakuwo bee ke ka moo tombong mrng be tenteng na ñing kayira sabatindoo la Syria, for yelebong jawoo meng be kering si dang.


10.08.2012
Fadil Siise
Musoo ning kewo meng mutata jeenoo la, ì ye i bung beroo la le ka ì faa Mali
images18.jpg
Mali bankoo la fannaa meng be maraling Musilime keledingolu bulu, wolu le ye musoo doo ning kewo bung beroolu la ka ì faa. Kibaaroo meng funtita a kuwo to Aguelhok saatewo to, wolu ye a yitandi ko, ñing bundiroo naata le tumoo meng na musilime keledingolu ye Mali bankoo la wo fannaa mara, bitung i ye SARIYANGO londi luwaa ti wo tundoo kang jee.

Ñing keledingolu ì ka a fo mennu ye Ansar Dine, ì la diyaamulaa meng diyaamuta a kuwo to, a ko ì ye wo kewo ning musoo ñing muta jeenoo le la, bitung musilimeyaa luwaa meng mu sariyango ti, ì ye wo laa ì kang.

Moo doo meng be sabatiring Kidal saatewo to ko, a kuwo keta meng ñaa la ko, ì ye kewo ning musoo ñing saareng ne fo ì kango to, bitung ì naata loo ka ì bung beroolu la fo ì faata.


10.08.2012
Fadil Siise
Kiditiyolu ye moto jamaa boyinkang Casamance

Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la Senegal bankoo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, kiditiyolu le funtita ka moto jamaa boyinkang Casamance tundoo kang. Ñing boyinkandiroo keta Jululung ning Binjona saatewolu le daa la. Ì ko, ñing kiditiyolu ye moto jamaa le boyinkang ka moolu la kodoolu, mobaayiloolu ning feng kummaa kotengolu buusi diyaakuyaa kono.

Ñing boyinkandiroo kono, ì naata moto fula taa ì ning wolu borita. Wo motoolu kono, doo mu South Korea dingo doolu le taa ti, wolu fanaa be moolu kono le, ì ye mennu boyinkang ka ì la fengolu taa diyaakuyaa kono.

Diyaamulaalu mennu diyaamuta a kuwo to, ye a yitandi ko ñing kiditiyolu mu (MFDC) keledingolu le ti.


09.08.2012
Fadil Siise
Musoo ye ding naani wuluu Senegal bankoo kang

Kibaaroolu mennu funtita Senegal bankoo la lopitaani baa doo to, wolu ye a yitandi ko, sanji tang saba ning kiling musoo doo, wo le ye deenaani naani wuluu.

Ñing dindingolu kono, sukutinding saba le mu aning kambaanending kiling. Jaaralilaalu mennu be wo lopitaani baa ñing to, ì ye a yitandi ko musoo ñing opeeriling koolaa, koleyaa kuwo mang soto, bari hani wo, a ning a dingolu be mutaring lopitaanoo to le adung ì be a la jaatakendeyaa koroosi kang ne, Dakar la lopitaani baa ñing to jee.


31.07.2012
Fadil Siise
Ebola kuurango ye moo tang ning saba faa Uganda
images15.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la Uganda bankoo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, kuurang jawu baa ì ka a fo meng ye Ebola, wo le funtita ñing waatoo kono Uganda bankoo kang. Kibaaroolu ye a yitandi ko, m be temboo meng to teng, a kuurango ye moo tang ning saba le faa foloo. Ate mu kuurang ne ti, meng buka jaara noo, ning a ye moo muta, ning a mang ke Alla la deemaaroo ti, wo ka faa le.

A kuurango la kuwo kamma la, Uganda bankoo la peresidango diyaamuta ì la bankoo la telee bungo to a la bankoo moolu ye ko, ì si I hakiloo tu baake ñing kuurang jawoo la kuwo to. A ye a fo fang ko, moolu si ì hakiloo tu buludiyo to ñoo la, aning fanaa moo kana sutiyaa moolu la mennu ye ñing kuurango soto. A ye yaamaroo dii fanaa ko, ning meng ye moo je warang ì sobita moo la ñing kuurango la, dukare I maarii ye katoo bee ke ka jaatakendeyaa bundaa kalamutandi a la.


31.07.2012
Fadil Siise
Sunkaroo ye Alikalo tanka bunjawuto taa la

Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaarikayitoo bala ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, kiitiikuntulaa Abeke ko, ning a mang ke sunkari karoo la buuñaa ning horomoo ti, a be Alikalo sorong na sanji saba la bunjawoo to le.

Ñing kuwo naata le tumoo meng na Alimaameyaa ñoosaboo meng be keering Pirang Berending kaabiiloo to, futata kiitiyo bungo to. A kiitiyo tumoo la Brikama kiitiibungo to, Alikalo Molamin Tuure mansong ka jaabiroo ke ñininkaaroo doolu la, Lawyer Borry Tuure ye mennu ke a la.

A kuwo naata le tumoo meng na Lawyer ye a ñininkaa ko, tumoo meng na Supreme Islamic Council naata bengo ke ñing Alimaameyaa ñoosaboo la, wolu ye kuwo ñing kumfaa kuu jumaalu le kang, Alikalo ko ate mang wo long. Lawyer ñing naata a fo a ye ko, bengo ñing keta i ñaa la le adung ite Alikalo tarata wo bengo to le. Kumoo kuntuta ñaameng a fo, bari Alikalo ko kotenke ko, ate mang wo long.

Wo tumoo le Lawyer Borry Tuure ko kiitiikuntulaa ye Alikalo ñing sorong bunjawoo to. Biring kiitiikuntulaa be diyaamula, a ye ñing fo Alikalo ye ko, Luwa ye siloo dii le ka moo sorong kari saba ñong na meng balanta ka tooñaa fo kiitiibungo to. A ko, bari sunkaroo horomoo kamma la, ate a sorong na. Wo to le ì naata a kiitiyo sawundi fo waati koteng.


31.07.2012
Fadil Siise
Kee fula ye sanji woorowula dindingo kungo kuntu Nigeria
images16.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la Nigeria bankoo kang ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, kewo doo ì ka a fo meng ye Yakubu, ate le ye sanji woorowula dindingo doo kungo kuntu. Kibaaroolu ye a yitandi ko, ñing kuu jawoo keta le tumoo meng na Ishaya Dakulung ye ñing Yakubu laahidi ko, ning a ye hadamading kungo samba a ye nang, a be Nayira meng mu ì la bankoo la kodoo ti wuli keme fula tang luulu dii la a la le.

Ñing kodi kuwo kamma la, ate Yakubu naata ñing sanji woorowula dindingo kenkeng sutoo kono, a ye dindingo kungo kuntu, a ye a balamuntungo fayi jiiwoyoo kono, bitung a ye a kungo ñing taa ka a samba Ishaya ye Abuja kapitaloo to, Nigeria bankoo kang jee.
Bari (SSS) naata kibaaroo soto ì la kuwo to, bitung wolu naata ì nooma ka ì muta.


20.07.2012
Fadil Siise
South Africa bankoo la Nkosazana Dlamini-Zuma keta AU la ñaatonkoo ti
21072012_190705_3.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Moofinduu la denna kafu baa AU la kuwo to ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, musoo ì ka a fo meng ye Nkosazana Dlamini-Zuma, ate le ye kañeeroo ke tumoo meng Moofinduu bankoolu la ñaatonkoolu ye tombondiroo ke moo la, meng be ke la siirangtiyo ti AU kafoo ye.

Kibaaroolu ye a yitandi ko, ate nung Jacob Zuma la musoo le ti nung adung a ye fahaamuroo soto ñaatonkayaa dookuwo to le South Africa mansakundaa koto.

Moolu be jikiring ko, ate be ke la moo le ti meng be Moofinduu AU la denna kafu baa semboo warandi la aning ka a bambang ì la simfaalu to, ì menu taa bankoolu la kuwo to, ka a je ko kayiroo ye sabati jee, meng mang bo ning keloo la.


20.07.2012
Fadil Siise
Keloo semboo be warakang baake Syria dulaa doolu to le
21072012_191151_4.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Aljazeera kibaaribundaa to Syria bankoo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, keloo meng be peresidang Assad la mansakundaa ning bankudingolu teema, a be wajabi kang ne.

Ì la ñing kibaaroo naata le tumoo meng na, keledingolu mennu ning mansakundaa soojaroolu be keloo la, ye Damascus kapitaloo dinkiraa doolu muta aning bankoo fannaa doolu Assad la soojaroolu bulu. Wo kono, ì ye ate peresidang Assad la mansakundaa ñaatonka baa doolu faa. Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to, ye a yitandi ko, ì ye a la minister faa le, meng marata nung tankoo kuwo ma, aning ate peresidang Assad bitang kewo a ye meng marandi bankoo kono kuwo la aning a la mansakundaa alifaa doolu.

M temboo meng to teng. A la soojaroolu ye kuluntiilaalu ning kidi jawoolu le taa, ka keledingolu kele jawu ke, ka wo dinkiraalu seyinkang taa, bari hani wo, keledingolu be dinkiraa doolu taa kang ne. Moo wuli jamaa le niyo tuta a keloo to adung wuli keme jamaa le be borikang ka funti Syria bankoo kang.


20.07.2012
Fadil Siise
Moo saba niyo tuta moto asidango to Lameng saatewo to
21072012_184858_0.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari bundaa to ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, moo saba le niyo tuta moto asidango to Lameng saatewo kono teneng tambilaa soomandaa juunoo la. Ì ye a yitandi ko Sulemani Maane ate le mu moto borindilaa ti, Jeyinaba Kasama aning a dingo Faatu, wolu bee faata asidango ñing to le wo dulaa fango to. Moo naaninjango meng mu Bakari Saañang ti, ì ye a yitandi ko, ate barama juwuta le, adung a be laaring Banjul lopitaani baa le to saaying teng.

Ì ye a yitandi ko, ñing asidango naata le tumoo meng na motoo ñing ka bonang Brikama maafango la, ka taa Serekundaa, bitung a ye siloo bula ka sita sungo taki meng be sila daala Lameng saatewo kono jee.

Ñing ñong asidang siifaa keta ate sitasung kilingo le to serung sango la, adung moo naani niyo tuta jee, tumoo meng na motondingo meng ka moo naani taa sorita somandaa juunoo la, wo fanaa be taakang nung Serekundaa maafango le la, a naata ate sitasung kilingo taki, wo moolu bee niyo naata tu jee.

Moo doolu ye a yitandi ko, wo sitasungo ñing to, Jina Seetaanoo le be jee meng ka asidango ke, ka moolu faa sang-wo-sang.  

19.07.2012
Fadil Siise
Casamance Rebeli ñaatonkoo sonta kayira kacaa la
21072012_190207_2.png
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la Senegal bankoo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, Casamance Rebeli ñaatonkoo sonta kayira sabatindi kacaañooyaa la ì ning Senegal Mansakundaa teema le. Ñing ne keta siiñaa fulanjango ti, Casamance Rebeli ñaatonkoolu ka ì la paree yitandi kayira sabatindi kacaa la ì ning Senegal mansakundaa teema.

Rebeli ñaatonka fulanjango ì ka a fo meng ye Cesar Atoute Badiate, a ye ñing fo le tumoo meng na AFP kibaaribundaa ye a kacaañooyaa ka a ñininkaa kayiroo ning tenkungo la Casamance tundoo kang. A la diyaamoo kono, a ko ate le ye kayiroo la naa kanu Casamance ka tambi moolu bee la.
A ko a lafita nung ì ning Abdoulie Wade la mansakundaa ye ñing kayira sabatindi kacaa soto, bari wo ye a ñaalaa wo kuwo kang ne ka a tiñaa. A ko, a be kiliroo ke la Peresidang Macky Sall la aning a la mansakundaa, kaatu wo la kampaañoo tumoo la, a ye Casamance moolu laahidi kayira kacaa la le.

A ko, kuu foloo mu itolu Rebeli kafoolu la naa le ti ka ke kiling ti, ning wo keta le ì la kayira sabatindi kacaa sinaa ke. A ye ñing kumoo bambandi ko, ì la kayira sabatindi kacaa te ke la Moofinduu banku kang, bari ì be lafi la a ye ke Moofinduu ye banta la. A la ñing kumoo be looring MFDC ñaatonka baa Salif Sadio la kumoo le kang, meng foloo diyaamuta kayira sabatindoo la, bari a kacaa si ke Moofinduu ye banta la.

A ko, ning ñing kayira sabatindi kacaa loota, ì be Senegal Soojariding luuloo ning Police killing mennu be ì bulu, bula la le.


16.07.2012
Fadil Siise
Siirafeng kunkoo jeta Sanduu
16072012_162923_0.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari kayitoo bala bii lungo la, wolu ye a yitandi ko, Peresidango ye kafoo meng parendi kurungyaa keloo la bankoo kang adung a ye ì toolaa ”Operation Bulldozer”, wolu le ye kewo doo muta ì ka a fo meng ye Latifu Jawula.

Poliisoolu la keebaa doo adung ate le fanaa ye ”Operation Bulldolzer” ñing ñaatonkayaa Sandu tundoo ñing kang, a be diyaamu la tumoo meng na, a ye ñing ne fo ko, itolu ye Latifu muta a la koridaa le to, adung a muta tumoo la, ì ye siirafengo meng mu ñaamoo ti, kiloo saba le tara a bulu aning siirafeng kotengo doolu kesoolu, a pareeta ka taa mennu fii.

A ko, kabiring ì ye a kusonsong tumoo meng na, a naata a fo ì ye ko, a ye ñing siirafengo kunkoo fanaa soto le. Wo to le ate Latifu naata tambi ì ñaato ka taa a la ñaama kunkoo yitandi ì la. A la diyaamoo kono, a ko ate tarata siirafeng dookuwo la wo kunkoo ñing to le fo sanji naani ñong, adung saatee moolu bota a kalama le. A ko, Latifu Jawula ko, ate ka ñing siirafengo meng mu ñaamoo ti kiloo kiling ñong saba le kari fula-wo-kari fula.


10.07.2012
Fadil Siise
Dibitewolu woosiita Banjul – Barra feeriyolu la kuwo la
images8.jpg
Lookung tambilaa Kambiya bankoo la dibitee bungo to, Dibitewolu ye ì la woosiyo yitandi feeriyolu la kuwolu to.
Dibitee meng be maraling Upper Niumi tundoo la, Mam Cherno Jallow, a ko feriyolu la kuwo te tunoo la teng, a suulata falindiroo la le. A ko, feriyolu la kuwo be temboo meng to saaying, kasaaraloo si ke noo le waati-wo-waati. A ko, lung doo fang, feerii fuloo bee mang sembe noo, pasaaseelu tuta ì kono wo le ñaama fo fanoo keta. A ko ate faama baata dung na kulung dingo la le ka teyi baa ñing na, bari feeriyolu la alihaaloo ye a forisee le ka dung kulundingolu la.

Dibitewo meng be maraling Sabach Sanjal tundoo la Ousman Bah, ate fanaa ye ñing kuwo bambandi ko, feriyolu la kuwo be kijafaroo le daa to. A ko fang, ning lungo meng na a ñanta teyi la kanaa Dibitee bungo to Banjul, a ka talifngo le taa ka feeriyolu la kuwo ñininkaa a be ñaameng. A ye kiliroo ke feerii taminali bundaa la ko, ì ye feeriyolu dedaa ka a je ko, ì ye tara beteyaaring.
Serrekundaa tiliboo la dibitewo Fabakary Tombong Jatta, meng fanaa mu siirang jamaa tiyo ti dibitee bungo to, ate ye ñing yitandi ko, mennu be maraling feeriyolu la kuwo la, be tawulaayaa le la, kaatu feerii kuta fula be naa sango ke la looring, ì mang wolu la sembe dulaa bannoo duukuu la hani saaying. A ko, feeriyolu la sembe dulaa ñanta bang na dookuu la le fang janning feeriyolu ka futa bankoo kang.


10.07.2012
Fadil Siise
Police fula funtita kiitiyo ñaatilingo la siirafengo la kuwo kamma la.images9.jpg

Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari bundaa to lookung tambilaa kono wolu ye a yitandi ko, ì ye police kee fula le ning siirafengo muta.

Ì ye a yitandi ko, ì ka a fo police kewo meng ye Keluntang Jaaju, ì ye ate muta Sibanor saatewo le to. Kabiring a funtita kiitiibungo ñaatilingo la, ì ye tuumiroolu karang a ye mennu laata a kang, ate fango naata song wo kuwolu la le ko, ì ye ate muta le aning wo siirafengolu. Wo to le bundaa meng marata siirafengolu keloo la bankoo kang ye daaniroo ke kiitiyo sawundoo la, fo ì si kisi-kisiroo lafaa a kuwo to. Bitung kiitiikuntulaa naata a la kiitiyo sawundi ñing karoo tili wooroo la

Kee fulanjango meng too mu Abdul Aziz Williams ti, ì ye a yitandi ko, ate mu police kantarilaa le ti Kasoo bungo to, adung ì ye ñaamoo muta a bulu jee le to. Bari kabiring ì ye tuumiroolu karang a ye menu laata a kang kiitiibungo ñaatilingo la, ate balanta wolu la le. Wo to le kiitiibungo naata ate la kiitiyo sawundi ñing karoo tili tang ning woorowuloo la.


06.07.2012
Fadil Siise
Pooti kotoolu ning nee kotoolu buka fayi Kambiya saaying
10072012_150153_0.jpg
Kuu kutoo naata Kambiya meng mu pooti kotoolu ning nee kotoolu sango ti taaring moolu bulu. A keta kuu kutoo le ti, kaatu a ñongo nene mang ke. Pooti kotoolu be nung siyaaring bankoo kang ne taaring ì ning nee kotoolu. Moolu buka kalang dulaa fango soto noo ì la siyaa kamma, bari saaying wo be naa ke kang taarikoo le ti. Saaying nee kotoo warang pooti kotoo jewo fango mu kuu le ti meng koleyaa kang. A mang ke fayi fengo ti kotenke bari kodoo le mu.
A ye a tinna le dinding jamaa ka lafi tiiñang na suntukungolu to taaring nee kotoo kisi-kisoo ning pooti kotoo kisi-kisoo la. Ning ì naata sandirilaalu yaa, wolu a peesa le ka a kilo sang ì bulu.
Ñ na kibaaritaalaa doo ning kewo doolu ye kacaa soto a kuwo la Brikama saatee baa kono, menu ye a yitandi ko, a dookuwo mang sooneyaa, bari kodoo ka soto a to le.


18.05.2012
Fadil Siise
Bunjawuto Police tang ning saba mutate suuñaari kuwo la

Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari bundaa to lookung tambilaa faadulaa to, wolu ye a yitandi ko, Poliisin tang ning saba, ì ye wolu le funtindi kiitiibungo ñaatilingo la meng be Kanifing. Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to, wolu ye a yitandi ko, ñing moo tang ning saboo ye ofisoo le teyi ka tiñaaroo ke aning ka Suuñaaroo ke, meng Kambiya bankoo la luwaa mang song meng na.

Ì ko, ñing kantarilaalu ye ì la ñaatonkoo noomalankoo le la ofisoo teyi Apireli karoo tili tang saboo la, ka tiñaaroo ke, wolu lung kilingo la ì ye suuñaaroo ke kodoo la meng taata fo wuli luulu aning keme luulu, ì ye kidi joorangolu fanaa suuñaa jee le aning esansoo.

Meng be looring ì la kuwo kiitiyo la mang song moo la ì sankayaa la, a ko ì ye tu bunjawoo kono foloo. A ko, ning wonte ì si I buloo bula noo kisi-kisiroo to le meng be keering ì la kuwo to.

Wo to le kiitiikuntulaa ye yaamaroo dii ko, ì ye i murundi kasoo to, bitung a ye kiitiyo sawundi Mee karoo tiling 23, 2012 sango la.



16.05.2012
Fadil Siise
Peresidang Jamme ye Jalex song miliyong luulu la
images7.jpg
Fondinkee jail tooboring baa meng too mu Malang Tuure ti, bari jamaa ye a la jaliyaa too le long meng mu Jalex ti, bankoo la ñaatonka baa ye wo le song dalasi miliyong luulu la. Ñing kodoo dinnaroo ke ta bankoo ñaatonkoo noomalankoo la koridaa le to Fajara.

Ñing kodoo meng diita ate Jali fondinkewo ñing na, a diita a la le ka a fang sembentungyaa a la jaliyaa kono. Presidango noomalankoo la diyaamoo to, a ye ñing fo ko, Jalex be jaloolu le kono mennu ka denkiloolu laa ning ñaamengo la. A ye Jalex wakilindi ko, a si a la katoo lafaa baawo a mu fondinkewo le ti, adung a la saama be beteyaaring Alla bulu le.

A la diyaamoo kono, a ye a fo ko, jaliyaa bundaa to ì suulata kata baa le la, kaatu moo jamaa le be wuli kang saying jaliyaa la saying. A ko, itolu mansakundaa be katoo ke la le ka a je ko, ì ye taañaa to. A ko, a be duwaa la jali fondinkewo doolu fanaa ye ì la jaliyaa dookuwo kono. A ye daaniroo ke Jamaa moolu la ko, moolu ye wuli ka loo jaloolu kooma ì la jaliyaa kono.



15.05.2012
Fadil Siise
Barack Obama ko a be semboo dii la luutikang kewolu la le
images6.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la ñing lookungo kono America bankoo la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, ì la bankoo la ñaatonkoo Presidang Obama, a ko a be semboo dii la luutikang kewolu ning musoolu la le ì la ñoo futuwo to. Peresidang Obama ye ñing simfaa taa le tumoo meng na America dingolu ye ì ñaa tiling peresidangyaa kariteefayoo la meng be ke la jee ñinang sango la. Ate Obama ko, a be semboo dii la kee ning kee la futuwo la le aning musu ning musu la futuwo America bankoo kang jee.

Peresidang Obama la ñing foo ye moo wuli keme-kemoolu le barandi America aning duniyaa kono taaring. Moo jamaa le ye a kuwo bayi, saka Yeesu noomalankoolu ning ì la ñaatonkoolu (Christians and their leaders)



15.05.2012
Fadil Siise
Nigeria ye dokitari 800 bayi ì la dookuwo la

Kibaaroolu mennu funtita Nigerira bankoo kang looking tambilaa kono, wolu ye a yitandi ko, ì la mansakundaa ye dokitari 800 le bayi ì la dookuwo la. Ì la ñing bayiroo naata le tumoo meng na dokitari wuli killing ñong ye jerewoo ke ì la bankoo kang jee. Wo dokitaroolu ñinnu ko itolu la jerewoo ñing naata le tumoo meng na mansakundaa mang ì la laahidoo timandi ì la joolu la lafaa to, ì ye meng fo nung 2010 sango la.

Bari biring dokitaroolu be ñing jerewoo la, mansakundaa naata ì bayi i la dookuu palaasoolu to. Ì ko, dokitaroolu la jerewoo mang tara looring luwaa kang.Wo kono, ì naata moo keme naani taa ì ye a dati ka wolu karandi fo wolu si ì dokitaroolu mennu bayi ì la palaasoolu to taa.

Bari ì ye dokitaroolu menu bayi ì la palaasoolu to balanta wo kuwo la le adung ì naata a kuwo ñing samba kiitiibung baa to Nigeria jee. Jaaralilaalu la kafu baa meng be Nigeria jee, wolu fanaa ye mansakundaa la wo simfaa bayi le.



04.05.2012
Fadil Siise
Guinea Bissau kudeetaalu lafita meng, ì te wo soto la
images3.jpg
Peresidang Jammeh ye ñing fo kibaaritaalaalu ye ko, soojaroolu mennu ye kudeetaa ke Guinea Bissau, lafita meng na ì te wo soto la. A ye ñing fo le tumoo meng na a muruta nang ka bo Moofinduu la tilijee bankoolu la kafu baa ì ka a fo meng ye ECOWAS, la ñaamootoo bengo to meng keta Senagal bankoo kang kunung araamisoo la.

A ko, ì la bengo to, ì ye simfaalu mennu londi Soojaroolu ye mennu ye kudeetaa ke Guinea Bissau, a ko ì ye wolu le bambandi. A dung ECOWAS ye Duniyaa la kafu baa UN daa bulandi ì la simfaalu kono le aning Moofinduu la kafu baa AU ning CPLP meng be looring Purtugues kang foo bankoolu tooyaa la. A ye a yitandi ko, ning ñing kudeetaalu balanta ì la simfaalu ma, forosewo le be laa la jee.

A la diyaamoo kono, a ye a yitandi ko, wo kuu kilingo le be laaring Mali soojaroolu fanaa kang mennu ye kudeetaa ke adung ì semboo to hani ka bii.  


04.005.2012
Fadil Siise
Moo 56 faata Nigeria Marisewo boyinkango to

Kibaaroolu mennu funtita Duniyaa la karoo la Nigeria bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, moo tang luulu ning wooro le foota ì niyo la tumoo meng na kiditiyolu ye boyinkandiroo ke marisewo doo to.
images5.jpg
Kibaaroolu mennu funtita a kuwo bii teng, wolu ye a yitandi ko, kiditiyolu le naata marisewo ñing to, ka moolu tilimbaliyaa bung-bung laalaa. Ì ko, i buka kesendiri ke moo la, warang beeyang, bari ka joorang jawoolu fetendi moolu ning beeyangolu kono taaring, wo ning kidila bundiroo. Ì ye a yitandi ko, kafoo senta  ñoo la tumoo meng na ka bori ì niyolu la tankoo la, doolu boyita jii dinkoolu le kono. Kantari bundaa meng marata dimbaa faa ning moolu tankandoo la, tarata furewo doolu funtindi kang wo jii dinkoolu le kono kunung araamisoo la.

Poliisoolu ning moolu mennu futata wo dinkiraa ñinto jee, wolu ye moo furee jamaa ning beeyang furee jamaa janiringolu je jee la. Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to, wolu ye a yitandi ko, kele kafoo meng too mu Boko Haram ti, wolu le buloo be ñing maasiiba kuwo koto.


03.005.2012
Fadil Siise
Luwaa ye musoo sorong sanji tang na bunjawoo to

Kibaaroolu menu funtita ñing lookungo kono wolu ye a yitandi ko, musoo doo ì ka a fo meng ye Mam Juwara Manka, luwaa1 ye wo le sorong sanji tang na bunjawoo to. Ì ye a yitandi ko, ate musoo ñing ye Deenaanoo le faa a fango ye meng wuluu.

A kiitiikuntoo to, kiitiikuntulaa Justice Emanuel Nkea meng be maraling kuujawu kewolu kiitiikuntoo la kiitiibungo to Banjul, a ye ñing yitandi ko, luwaa ye Mam Juwara Manka muta le, kaatu a kuwo seedeyaata le ko, a fango le ye a ding wuluu kutoo faa. A ye wok e le tumoo meng na, a ye kunoo soto a mang futuu, adung ñing mang ke a la kono ñaa foloo ti wo fasongo to. Ate Mam Juwara ye dinding koteng doolu soto le ka bo ning kee kotengolu la. Adung ñing ne mu a la luwaa tiñaa foloo ti.

Wo daliiloo le kamma la, Kiitiikuntulaa naata hiinoo yitandi a la, a ye a sorong sanji tang na bung jawoo to.


03.005.2012
Fadil Siise
Kewo ye a fango keeyaa kuntu, puru ka a fang faa

Kewo doo meng too mu Tahyou Brown ti, wo le ye a fango la keeyaa kuntu puru ka a fang faa. Kibaaroolu mennu funtita a kuwo to wolu ye a yitandi ko, ate kewo ñing mu Nageria dingo le ti.

A ye ñing ke le tumoo meng na a ning a la sunkutoo ye kele jawu ke. Ñing kewo ning sunkutoo meng be nung kanoo la, a too mu Yaasin Jallo le ti kibaaroolu ye a yitandi. Ì ko, ñing kanu ñoomaa fuloo tarata kanoo ì la kanoo la le fo sanji wooro ñong, wo bee to ì be sabatiring ñoo kang ne. Wo kono ì ye ding sunkutindingo soto le fang meng siyo be sanji kiling ning kari wooro.

Meng keta ì keloo sababoo ti, wo mang long foloo. Bari foorilaalu ye a yitandi ko, a keloo kono, kewo ñing ye muroo le taa ka sunkutoo ñaadaa ning a baloo namang-namang, wo koolaa a ye a fango la keeyaa ñing kuntu. A la a fango keeyaa kunturing koolaa, a dunta bungo kono a ye dimbaa dung bungo la a fang fee, fo a si a fang faa jee.

Kibaaroolu ye a yitandi ko, ì fuloo bee be laaring Banjul lopitaani baa to le ñing temboo la. Ì ko, i bee la alihaaloo be sangaraling ne.

 03.05.2012
Fadil Siise
MFDC  ñaatonkoo ye a la songo yitandi Kambiya daa la buloo la kayira sabatindoo to Cassamance
images4.jpg
Kibaaroolu mennu funtita APA kibaari bundaa to lookung tambilaa kono, wolu ye a yitandi ko, MFDC la ñaatonkoo ì ka a fo meng ye Francois Biagui, a ye a la songo yitandi Kambiya mansakundaa la kayira sabatindoo Cassamance tundoo kang ñaatonkayaa la.
A la diyaamoo to a ye ñing fo ko, peresidang Marki Sall ye simfaa meng taa ka taa Peresidang Jammeh kang Kambiya kayira sabatindoo kuwo la, a ko wo mu kuwo le ti meng beteyaata. A ko, kayiroo ti naanoo ning keloo la Cassamance tundoo kang, itolu ning Senegal mansakundaa teema, ning ì siiñoo bankoolu daamang kafu jee. A ko, ning i ye a juubee, ì dandang na bankoolu ye loodulaa baalu le soto kayiroo la naa to itolu la tundoo ñing kang jee.

MFDC kafoo meng ye i la fang sotoo kaning biring sanji tang saba ñong koomanto, ì la kafuding jamaa dunta wuloo la ka ke rebeloolu ti, adung ì ning Senegal mansakundaa meeta keloo la, wo kuwo la. Itolu mang ì fang soto noo, kayiroo fanaa mang sabati noo ì la tundoo ñing kang jee.

Bari ñing ñaato taa naata le tumoo meng na, Senegal bankoo la peresidang kutoo Marki Sall, ye a la peresidangyaa kumpaboori foloo ke, Kambiya fo ka bo ning Kambiya bankoo la ñaatonkoo la deemaaroo la, kayiroo si sabati noo Cassamance ning Senegal teema, loodulaa ye ke keloo la meng meeta ì teema.


26.04.2012
Fadil Siise
Duniyaa la kiitiibumbaa ko, Charles Taylo baarata wo kuu jawoolu la le
Charles Taylo.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la kunung araamisoo la, wolu ye a yitandi ko, Liberia bankoo la peresidang kotoo, meng ye a la peresidangyaa soto ka bo ning kele jawoo la, Duniyaa la kiitiibumbaa ye a muta tuumiroolu to le mennu laata a kang.
A tuumiroolu to, ì ye a yitandi ko, ate Charles Taylo ye moo faa jawoolu le ke, Saraliyong bankoo kang, ka bo ning kele joorangolu kiyo la keledingolu ye jee. Ka bo ning a la deemaaroo la, ì ye musu jamaa diyaakuyaa laañooyaa, ì ka musoolu wura ka ì kensengolu londi jamaa kono, aning hani fang ì ka doolu laañooyaa jamaa kono. A ye dindingolu fanaalu jamaa taa ka ì ke keledingolu ti. Suuñaaroo, tiñaaroo aning maasiiba kuukewo taaring Saraliyong bankoo kang aning Liberia.
A la kiitiyo kuntoo be ke la Mee karoo tili luuloo le la.

26.04.2012
Fadil Siise
Ecowas ye montoroo waati 72 le dii kudeetaalaalu la Guinea Bissau
images2.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Moofinduu la tilijii la bankoolu la denna kafu baa to Ecowas,  wolu ye a yitandi ko, ì ye montoroo waati 72 le dii Guinea Bissau soojaroolu la, ka bankoo ñaatonkayaa murundi siwiliyangolu ma, fo meng si a ke noo, ì la kariteefayoo kumbeng labango ke noo, kayiroo ye naa Bissau.
Karitefayoo meng keta nung Guinea Bissau, moo-wo-moo le mang karitee kesoo soto meng si a maarii kañendi noo. Bari moo fula mennu ye karitee kese jamaa soto adung ì ñanta taa la kumbeng labango la, mu Carlos Jr ning Kumba Yalla le ti. Ì bankoo la karitee fayibundaa be wo parendirii le kono, bitung soojaroolu ye kudeetaa ke bankoo ñing kang jee.
Bari Ecowas la denna kafoo ye montoroo waati 72 le dii ì la ka b omansa bungo to, aning ka bankoo ñaatonkayaa seyindi.


13.04.2012
Fadil Siise
Tayiwani Presidango be kumpabooroo la Kambiya
13042012_154916_1.png
Ñing lookungo keta looking buuñaaring baa le ti Kambiya bankoo kang jang, tumoo meng na Tayiwaani bankoo la ñaatonka baa naata tili naani kumpabooroo la Kambiya jang.

A bentundiroo to Banjunu kuluntiilaa jiidulaa to, a teeroo Peresidang Jamme, fango le funtita kataa aning mansakundaa la ñaatonka jamaa, bentundiroo la. Kambiya dingolu moo wuli-wuloolu le fanaa funtita siloolu kang taaring ka peresidang Ma Ying-Joeu bisiminla Kambiya jang.

Kunung somandaa la, Peresidang Jamme ning a mooñoo peresidango ye kumpabooroo ke Banjulunding naaki dookuu dulaa to le. Ì la kumpabooroo jee koolaa, ì naata tenteng ka taa peresidang Jamme la saatewo to Kanilayi. Peresidang Jamme ning Kambiyankoolu ye buuñaa baa le parendi peresidang Ma ye jee, ka bo ning aada tulungolu la. Ñing aada tulungolu keta ka bo ning Kambiya dingolu le la aning ì teeroolu mennu mu Tayiwani  karambunto dindingolu ti. A keta beng duuring baa le ti.

13.04.2012
Fadil Siise
Kewo ye a dingo bung kidoo la ka a faa lanñinoo kono

Kewo doo ì ka a fo meng Mamud Mbayi, wo le ye a ding musoo bung kidoo la ka a faa lanñinoo kono Aali saatewo to Upper Saloum tundoo kang. Kibaaroolu mennu funtita Obeserver kibaarikayitoo bala ye a yitandi ko, ñing maasiiboo keta talaata lung tambilaa le la.
Kibaaroolu mennu funtita a kuwo ye a yitandi ko, sunkutindingo meng siyo be sanji tang ning fula, bota suwo kono le ka taa karambungo to Alikuraani karango la, bitung a naatoo a taata sele a faamaa la duutoo santo, ka domotaa ñini jee. A kuwo kibaarilaalu ye a yitandi ko biring taalaa faamaa ye duuta buloo je jiijaa la, a ye a miiraa suloolu le muruta nang a la duutoolu to kotenke. Bitung a ye kidoo taa wo le ñaama ka bundiroo ke, a mang feng je boyi la nang duuma fo a fango dingo.

Bitung ì naata dindingo ñing furewo samba Banjunu lopitaani baa to, kisi-kisiroo la a kuwo to. M be temboo meng to teng, taalaa faamaa be bulu to poliisoolu bulu le, ka ì deemaa ì la kisi-kisiroo la.  


10.04.2012
Lamin Demba
Kambiya noosoolu la ñaatonka baa ye Nemakunku kumpaboo

Kibaaroolu mennu funtita Upper Ñoomi tundoo kang ka bo ñ na kibaaritaalaa bulu meng be sabatiring wo tundoo kang jee, ye a yitandi ko, Kambiya noosoolu la ñaatonka baa ì ka a fo meng ye Dr Magreth Gomez , wo le ye Nemakunku lopitaanoo kumpaboo.

Saatee moolu ye ì la niiseewoo yitandi a la kumpaboo la, ì ko wo ye a yitandi le ko mansakundaa hakiloo be itolu fanaa kang ne. Ì ye mansakundaa jayii a la deemaaroo kang, ka a je ko loopitaanoo ñing mang sorong bari a yeleta adung a be moolu deemaa kang baake le jaata kendeyaa la karoo la wo tundoo ñing kang jee.

Meng diyaamuta noosoolu tooyaa la jee, a ye ì la niisuuloo yitandi ì la ñaatonkaa baa la, meng mu laarangolu la dasoo ti loopitaanoo to jee. Aning fanaa ì la jooroo la kuwo to. A ko, doolu be jee dookuwo la le, ì mang i la joolu soto hani saaying.

Noosoolu la ñing ñaatonka baa la diyaamoo to, a ye ñing bambandi noosoolu la ko, a la bundaa be katoo bee ke la le ka a je ko, ì la suuloolu ye soto.  A ye noosoolu yaamari kanoo ning muñoo ning kuluwo la ì la dookuwo kono.


27.03.2012
Fadil Siise
Carlos Gomez Jr le ning Kumba Yala be kumbeng labango ke la BissauGB.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Guinea Bissau peresidangyaa karitee fayoo kuwo to, wolu ye a yitandi ko, Carlos Gomez Jr meng mu nung Prime minister ti Guinea Bissau bankoo kang jee, wo le ning Kumba Yala meng nene keta jee bankoo la peresidango ti, be kumbeng labango ke la peresidangyaa ñinoo to meng be ke kering Bissau.

Moolu mennu bee loota peresidangyaa ñinoo la lookung tambilaa karitee fayoo to, wolu doo-wo-doo mang siidulaa tang luulu soto meng si peresidangyaa siirango sii ì ma. A karitee fayoo kono, Carlos Gomez Jr ye siidulaa tang naani ning kononto ñong ne soto kemoo kono. Kumba Yala ye siidulaa muwang ning saba ñong soto kemoo kono. Wo ye a yitandi le ko, ñing moo fuloo le be loo la karitee fayi fulanjango to meng be ke la jee a te mee la.

Bari M be temboo meng to teng, Kumba Yala la politiki patiyo la ñaatonkoo diyaamuta ka a yitandi ko, Kumba Yala te loo la. A ko, karitee fayo meng keta mang ke tilingo kono adung meng be naa fanaa te ke la tilingo kono.


27.03.2012
Fadil Siise
Peresidang Wade mang kañee Peresidangyaa kumbeng labango to Senegalmarki.jpg
Kibaaroolu mennu funtita karitee fayi baa la kuwo to meng be kering nung Senegal bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, ì la peresidang kotoo Abdulie Wade, a foota a la peresidangyaa palaasoo la le ì la ñing karitee fayi tambilaa to. A karitee fayoo ñing datita biring Febuwaari kari tambilaa tili muwang ning wooroo le la, tumoo meng na itolu mennu bee loota peresidangyaa ñinoo la, doo-wo-doo mang siidulaa tang luuloo soto noo kemoo kono. Wo to le ate peresidang Wade ning Marki Sall meng nene keta a la Prime minister ti nung, naata loo kumbeng labango to meng keta kununkoo dimaasoo.

A kumbeng labango to, ate Abdulie Wade meng siyo be sanji tang seyi ning luulu, mang naa kañee. A mooñoo meng mu nung Prime minister ti Senegal bankoo kang jee, ye Abdulie Wade kañee kañeeriñaa la meng seneyaata baake. A ye a tinna le fang, Peresidang Wade fango ye Marki Sall kili talifongo to ka a jayii, aning ka song ko, Marki Sall le kañeeta jang ning karitee kontoo fango ka bang.


27.03.2012
Fadil Siise
Soojaroolu ye kudeetaa ke Mali bankoo kang
Mali.jpg
Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la wolu ye a yitandi ko, Mali Soojaroolu ye kudeetaa le ke araba tambilaa la. M be temboo meng to teng, kibaaroolu ye a yitandiko, soojaroolu mennu ye kudeetaa ke, wolu be maraling bankoo la telee bung baa la le aning peresidango tara dulaa koridaa baa. Bari kibaari mang soto foloo peresidang Amadu Tumaani Tuure tara dulaa ning a be keeñaa meng to la.

Soojaroolu ko, itolu la kudeetaa daliiloo mu ì la bankoo la peresidango la katabaliyaa le ti, ka loodulaa ke Tuwarang rebeli kafoo la, mennu be ì la bankoo la sonkoduu karoo la. Ì ye ñing woosii nung ko, itolu mang joorang jawu soto ka wo rebeloolu kele, adung hani domoroo fango keta nung ì ye koleyaa kuwo doo le ti, ì la wo rebeloolu keloo kono.

Biring ì ye kudeetaa ke nung, ì ye Mali bankoo naanewolu ning ì la kuluntiilaa jiidulaa fango bee sorong ne nung. Bari ñing lookungo kono, ì naata dulaa doolu yele le aning kuluntiilaa jiidulaa, siwiliyango ye.

M be temboo meng to teng, Moofinduu la denna kafu baa AU, la ñaatonkoo ye bengo le kili meng be kering Ivori Coast bankoo kang, fo loodulaa si ke kuwolu la mennu be kering Mali bankoo kang.


16.03.2012
Fadil Siise
Soojari kotoo faata faañaa la meng kaawakuyaata
IMG_0265.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari kayitoo bala teneng lungo la, wolu ye a yitandi ko, Mustafa Koli meng nene mu nung soojaroo ti, ì ye a tara a faata faa ñaa la meng kaawakuuyaata baake.

Ì ye a yitandi ko, moolu ye Mustafa faaringo le tara a la motoo kono Salagie. Kibaaroolu mennu sotota a la kuwo to, wolu ye a yitandi ko, moo le ye Mustafa kumandi a la mobayiloo to ko, a lafita kodoo le kiila dulaa to, adung ate maarii suulata motoo le la kataa wo dulaa to. Bitung taalaa Mustafa ñing taata fo a ning wo maarii si beng. Ì ko, biring a futata Salagie, ì naata a boyinkang ka a faa. A boyinkanaalu ye a kango le kati, bitung ì ye a sindi kuu a la motoo kono, ì ye a buloo laa motoo baaroo kang, ì ye a la nafoo fanaa dung a kungo to ko ning a be siinoo le la.

Kabiring kibaaritaalaalu ye a la kuwo ñininkaa soojaroolu la bundaa to, ì ye a yitandi ì la ko, Mustafa mu soojaroo le ti meng foñondita a la palaasoo to, bari a be sabatiring ì la soojari koridaa baa le to Yundum. Meng diyaamuta a la kuwo ñing to, a ye a yitandi ko, ning meng foñondita soojariyaa la adung a maarii mang dulaa soto a be sabati la daameng, ì ka siloo dii a la le a ye sabati soojari koridaa ñing kono janning a be a fansung dulaa soto la.


16.03.2012
Fadil Siise
Moo naani duta baa to Base tundoo kang

Kibaaroolu mennu funtita Base tundoo kang ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, fondinkee naani mennu siyo be sanji tang ning seyi, tang ning kononto, muwang aning muwang ning luulu, wolu le niyo tuta baa to.

Moolu mennu ye ñing furewolu je, ì ye a yitandi ko, ñing moo naanoo la saayaa naata le tumoo meng na, ì taata baakoo ñaama ñinoo la, bitung ì naatoo ka bo wo ñaama teyi dulaa to, kulungo naata boyi ì ti. Moo kiling dorong naata kana ì kono meng too mu Muhammadou Tunkara ti. A mooñoolu mennu niyo tuta ñing kulung asidango to toolu fele: Buba Njayi 18, Maalik Saanoo 19, Usmani Tuure 20, aning Sankung Daraame meng be sanji 25.

Ì naata i furewolu samba Base tundoo la lopitaani baa to, wo koolaa ì naata baadewo ke.


16.03.2012
Fadil Siise
Kambiya la dibitee karitee fayoo kampañoo datita
images1.jpg
Dibitee karitee fayoo kampaañoo datita Kambiya bankoo kang ne ñing lookungo kono. Karitee fayi bundaa la ñaatonka baa Alhaaji Mustafa Karayol, ye yaamaroo dii kampaañilaalu bee la ko, ì si i la kampaañoo ke muñoo ning horomoo kono, a kana ke fitinoo ti. A ye moolu hakiloo bulandi luwaa la yaamaroo la karitee fayoo la kuwo to ko, ning banku ding-wo-ding sanjoo ye a sii, a mu a la ñantoo le ti ka karitewo fayi.

Kibaaroolu mennu funtita talaata lungo la, wolu ye a yitandi ko, APRC la politiki kafoo ye moo muwang ning wooroo le daa bondi ì la patiyo to. Ì ye a yitandi ko, moo tang ning fula wo moolu kono, be looring dibiteeyaa ñinoo la le meng kampaa ñoo be keering saaying. Kibaaroo meng funtita a kuwo to ka bo Peresidango la koridaa to, wo ye a yitandi ko, saaying wo dibitewolu be looring ì fang ye le, a mang ke APRC la kafoo tooyaa ti.


16.03.2012
Fadil Siise
Siirafeng waafilaa ñaamending baa mutata Bulock

Kibaaroolu mennu funtita ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, kewo doo ì ka a fo meng ye Musa Jobate, poliisoolu ning bundaa meng marata siirafengolu keloo la bankoo kang ye wo le muta.
Ì ye a yitandi ko, ate Musa ye siirafengo jamaa le taa, aning Yusufa Siise meng mu moto borindilaa ti, a ning a la aparantewo, ì ye motoo la siirangolu wulindi ka wo siirafengolu maabo jeelu to. Ì ko, ate motoborindilaa Yusufa, a ye siirafengo doolu ñing dundi a la siirango ñing koto le, a ka sii meng kang ning a be motoo ñing borindi kang. Ì ye a ke siirang doolu fanaa koto le aning motoo la fankanta singo ka tara daameng.

Siirafeng kele bundaa ye a yitandi ko, ì ye ñing siirafengo bondi nang Caasamance tundoo le kang. Biring ì futata Bulock poliisoolu la mennu be siloo ñing kang jee, kisi-kisiroo tumoo la, ì naata ñing siirafengolu bee je.


16.03.2012
Fadil Siise
Karambunto dinding jamaa be boyikang karambungolu
16032012_154636_1.jpg
Jaakali baa wulita kotenke karambungolu to Kambiya jang. Sanji dantang koomanto seetaani jawoo doo wulita meng ka karambunto dinding jamaa boyinkang karambungolu to taaring Janjanbure tundoo karambungolu to taaring aning Base tundoolu to taaring.
Ate kuu kilingo fasungo le wulita karambungolu to Kombo tundoo kang jang. A datita Ming Ndaw karambung baa le to Farato, tumoo meng na sunkutinding jamaa menu bee mu karambunto dindingolu ti jee, katu boyila dorong, a ye hani a tinna le ì ye karambungo ñing sorong. A kuwo naata janjang karambung doolu fanaa to taaring, a ye a tinna le fang karambunto dinding jamaa mang paree ka muru ì la karambungolu to, sako sunkutindingolu.

Diina ñaatonkoolu diyaamuta a kuwo la, Imam Abdulayi Fatty Peresidango la koridaa baa la Alimaamoo. A be diyaamu la a kuwo to tumoo meng na, a ye ñing yitandi ko, ”Jinoolu” bekeering ne, adung ì sotota le. A ko “Jina” betoolu sotota le adung “Jina” jawoolu fanaa sotota le menu ka kili Seetaanoo la. A ko ”Jinoolu” fanaa be baluuring ne ko, Hadamadingolu be baluuring ñaameng adung ì fanaa buka tu dulaa kiling ì ka taama le. A ko, Alla la moo kendoolu, ”Jina” jawu buka kuu ke noo wolu la. A ye yaamaroo ke Alla batoo la.

Reverend Father Edu Gomez, meng mu Catholic Yeesu noomalankoolu la ñaatonkoo doo ti Birikama, a ye ñing yitandi ko, Seetaanoolu sotota le. A ko, Yeesu fango la waatoo la, seetaani jawoolu ka dung moolu la le, Yeesu ka wolu kendeyandi, ka seetaanoo ñing bayi ì kono. A ko, adung wo ka ke le hani saaying. A ye yaamaroo ke duwaa la.      



07.03.2012
Fadil Siise
Linjiil Kitaaboo sotota Jola kango to
DSC_0307.jpg
Sibiti tambilaa keta lung buuñaaring baa le ti Jola kang foolaalu la taarikoo kono Kambiya ning Senegal jang. A keta le tumoo meng na Linjiili kitaabu foloo ì ka meng kumandi ”KASOFOORAK KUNKULAK” Jola kango to, juurata Kampanti saatewo to Fooni Kansala tundoo kang.  Ñing juuraloo to, alifaa jamaa maabeeta je le ka bo Kambiya la Kitaabu sotondi bundaa baa to, ì ka a fo meng Bible Society in The Gambia, kafu baa meng be maraling Yeesu noomalankoolu la, ì ka a fo a ye Gambia Christian Council, aning Yeesu noomalankoolu la ñaatonka jamaa. Yeesu noomalankoolu la kafu ñaatonkoolu ka bo South Korea, maabeeta le.  Mansakundaa ñaatonka jamaa fanaa maabeeta ñing Linjiili Kitaaboo jomboo to le, mennu be ko, alifaalu ka bo Peresidango noomalankoo la ofisoo to, ñaatonkoolu ka bo Ministry of Basic and Secondary Education la bundaa to, Kombo tundoo la Governor noomalankoo, alifaalu ka bo Nigeria Ambasadoo la koridaa to aning Kambiya la telee bung baa la ñaatonkoo Alhagie Modou Sanyang.
A keta seewoo lung baa le ti Joolaalu ye, ka Alla la kitaabu senungo soto ì fansung kango to. Alifaalu mennu diyaamuta jee, ì ye i la kontaanoo yitandi ñing ñaatotaa kuwo la. Kombo tundoo la Governor noomalankoo meng diyaamuta mansakundaa tooyaa la, a ye a la niiseewo yitandi a kuwo to, a ko sako baadingyaa meng be Yeesu noomalankoolu ning Musilimoolu teema. A ko, ka a je ko bee mu baading ne ti diinoo to, wo mu Peresidang Jamme la natoo le ti.  
   

07.03.2012
Fadil Siise
Seefu fula ning Bakau Alikalo bondita ì la palaasoo to

Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari kayitoo bala kunung talaata lungo la, wolu ye a yitandi ko, Bakawu la Alikaloo ning Seefu fula foñondita ì la palaasolu to le Badibu tundoo kang. Kibaaroolu ye a yitandi ko, Seefo Momodu Kanda Dibba ka bo Selikene saatewo to, ate le mu Seefu tang ning wooronjango ti, ka seefuyaa siirango mara wo tundoo kang. A ye a la seefuyaa dati 2008 sango le la. Kibaaroolu ye ñing yitandi ko, Seefo Fafanding Kinte fanaa fonondita a la seefuyaa palaasoo to le, ate ye a la Seefuyaa dati 1995 sango le la.
Kabiring Governor Lamin Queen Jammeh meng be maraling NBR tundoo bee la, ñininkaata a kuwo la, a ye a kuwo tooñaayandi le. A ko, ate ye leetaroo soto le meng be dending ñing Seefu fuloo la foñondoo la, ka bo bundaa to meng be maraling mansakundaaringolu la bankoo kang.
Kibaaroolu ye a yitandi ko, Bakawu la Alikaloo Alhaji Luntanding Jayite, i ye a fanaa fonondi a la palaasoo to le. Ate ye Alikaliyaa soto a faamaa le bulu biring 1981 sango la. A ye a la fonondiri leetaroo soto kununkoo tenengo le la.


07.03.2012
Fadil Siise
Meng siyaata moo keme fula ti, faata Brazzaville kapitaloo to

Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la wolu ye a yitandi ko, meng si siyaa moo keme fula ti, wolu le faata Brazzaville saatee baa to. Ñinu la saayaa naata le tumoo meng na joorango doolu fetenta ì la soojaroolu la baaraasoo to jee. Ñaatonkoolu ye a yitandi ko, ñing joorangolu fetenta le tumoo meng na dimbaa bota Soojaroolu la baaraasoo ñing kono, fannaa to daameng ì la joorangolu be je le to.
Kabiring ñing joorang jawoolu fetenta, a feteng kango moyita le hani ì kapitali baa to Kinshasa aning ka tambi ì la bankoo naanewo ka taa fo DRC bankoo kang. A fetengo semboo la waroo kamma la, hani koridaalu mennu be baa koto doo la, wolu doolu la palanteeroolu teyita le, ka jolong BBC ye a yitandi.
Kibaaroolu ye a yitandi ko, moo meng sitaa fo moo wuli killing keme luulu ñong, wolu le baramata a kuwo kono. Minister meng marata tankoo kuwo la Brazzaville bankoo kang jee, a be diyaamu la tumoo meng na, a ye a yitandi ko, ñing maasiiboo sunta dimbaa le la boo la soojaroolu la baaraasoo to jee. Adung a ye jamaa moo bee daani tenkungo la ka a yitandi ko, loodulaa keta a kuwo la le, saaying teng.


24.02.2012
Fadil Siise
Kambiya la sanji 47 independang juuraloo

Febuwaari karoo tili 18 ka ke lung buuñaaring baa le ti Kambiya sang-wo-sang. A la kummaayaa be looring Kambiya la a fang sotoo le kang, ka bo tubaaboolu la maraloo to. Ñinang sango la, a juuraaloo keta dulaa jamaa le to taaring bankoo kang.

A juuraloo to, Presidang Jamme la kumakangolu ye a yitandi ko, ñinang sango be looring londi lunkaringolu le kidimandoo kang. A ko, ko moolu ye a je ñaameng, a ye falindiroolu ke a la mansakundaa kono ñaameng, a la natoo mu ñing ne ti ko, moolu bee ye ì buloolu kafu ñooma ka bankoo dookuu.

A la bankoo la fansotoo juuraloo diyaamoo kono, a ye moolu hakiloo bulandi ko, londi lukaringolu la karoo la, wandi bankoo dingolu le be maraloo la wo dulaalu jamaa to. A ko adung Kambiya dingolu mennu ye wo makaamoolu soto, wolu doolu buka sabati noo ka wo bundaalu taamandi. A ye bankoo moolu yaamari ka jubeeri ke wo fannaa la, ka ì buloolu kafu ñooma ka bankoo dookuu.
A ye karambunto dindingolu fanaa yaamari ko, ì ye i la karango muta ning soobeeyaa la, kaatu itolu le be naa ke la alifaalu ti saama. A ko wo te ke noo la soobeeyaa baliyaa kooma.


24.02.2012
Fadil Siise
Karambunto dinding jamaa ye ì la karango bang Kambiya la University toIMG_0218.jpg

Lookung tambilaa keta ñaatotaa baa le ti Kambiya bankoo kang jang, tumoo meng na tili fula janning bankoo la fang sotoo be juura la, meng siyaata karambunto dinding wuli kiling ti, ye ì la karango bang bankoo la University karambung baa to.
Ñing ne mu siiñaa woorowulanjango ti, Kambiya la University karambungo be juuraloo ke la aning ka seedeyaa kayitoolu dii karandingolu la, mennu ye ì la karango bang jee. Ñinang taa keta Farabaa-Banta le, University karambungo be lookang daameng.

University la ñaatonkaa baa noomalankoo Professor Kah, ye jayiroo ning tenturoo dii ñaatotaalu to ì ye mennu soto. A ye karandingolu mennu ye karango bang teng jayi adung a ye yaamaroo fanaa dii ì la. A ko, ate ning a dookuu ñoolu Kambiya University ñing to, be looring ne ka a je ko, ì ye karandirilaalu soto a ñaama, fo londi kendoo ning a koyiringo si sotondi noo a ñaama.

University la alifaa doo Alpha Kahn, a y ñing yitandi ko, taarikoo le keta Kambiya College la kuwo to, ka a je karambunto dinding 1726 ye ì la karango bang ñoo la, a ko wo mu kuu baa le ti.
Bankoo la ñaatonkoo Peresidang Jamme meng mu University la ñaatonka baa ti, a diyaamuta ñaato taa la kuwo la fannaa jamaa to, surtu londi lukaringolu la kuwo tubaaboolu ka a fo mennu ye ko, “Science and Technology”. A ye a la natoo yitandi ko, Kambiya la University mang ke puru Kambiya dammaa, bari a be tenteng na le ka lafaa dorong, ka ke santiyongo ti Duniyaa kono.


24.02.2012
Fadil Siise
Iran ye Ankaliteeri ning France bali ì la tulumaa fengo sango la

Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la Iran bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, Iran ye Ankaliteeri ning France bankoolu bali ì la tulumaa fengo sango la le. Ñing naata le tumoo meng na tubaabuduu bankoolu ning Amerika bankoolu ye tong baa wulindi Iran bankoo kung na ko, ka bo kari tambilaa itolu te sandiri ke la Iran bankoo la feng na adung ì be tongo laa la ì la nafuloo kang ne mennu be banta la bankoolu la naafulu maabo dulaalu to.

Ñing kuwolu bee daliiloo sunta, lanna baliyaa le la Iran bankoo la kuwo to ko, Iran bankoo be alibalaa joorang jawu dedaa le la, ì ka a fo meng ye ”nuclear”. Ñing ne mu alibalaa joorang jawu baa ti duniyaa kono bii, duniyaa la kafu baa ye tondiroo ke wo joorang jawu fasongolu dedaa la le.

Bari Iran bankoo ko, itolu mang tara alibalaa joorang dedaa kang ì la bankoo kang. Ì ko, itolu be mennu dedaa kang, wolu mu kayira joorangolu le ti, maasiiba feng te. Wo kono, duniyaa ye moolu wulindi le ka taa kisi-kisiroo la, bari wolu mang alibalaa joorang je, bari ì ye doolu le fanaa kii jee kotenke, wolu be Iran bankoo kang ne ñing temboo la.


24.02.2012
Fadil Siise
Darfur Rebeloolu ye kayira sabatindi soojari 52 muta

Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la, wolu ye a yitandi ko, rebeloolu mennu be Sudan bankoo la Darfur tundoo kang, wolu le ye kayira sabatindilaa soojaroolu moo tang luulu ning fula muta lookung tambilaa kono.
Rebeloolu la diyaamulaa ye ñing yitandi ko, ì ye wo soojaroolu muta daliiloo meng kang, wo le mu ñing ti ko, ì dunta itolu la tundoo le kang ì mang sara ì la. Ì be i muta la tumoo meng na, ì ye i ning Sudan bankoo ding saba le muta mennu ning ñing kayira sabatindi soojaroolu be taakang nung. Ì ye soojaroolu mennu muta, kibaaroolu ye a yitandi ko, wolu jamaa mu Senegal bankoo la soojaroolu le ti. M be temboo meng to teng, ì ye moo tang naani ning konontoo bee bula le, bari ì mang moo saba bula.
Rebeloolu la diyaamulaa ye ñing fo ko, a si ke noo ì naata itolu la dulaalu le koroosi, boyinkandiroo kamma.



13.02.2012
Fadil Siise
Senegal bankoo la peresidango be kampaañoo la
images.jpg
Kibaaroolu mennu funtita Senegal bankoo kang lookung tambilaa kono, wolu ye a yitandi ko, Senegal bankoo la ñaatonkoo Abdoulaye Wade ye kampaañoo dali le peresidangyaa ñinoo to, meng be kering Senegal bankoo kang.

Peresidang Wade ye maraloo ke Senegal bankoo kang ne fo sanji tang ñong na. Bari moo jamaa surutu oposiinoolu ning duniyaa la ñaatonkoo doolu, wolu mang lafi a ye loo peresidangyaa ñinoo la kotenke, bari ate mang song ka wolu la kumoo nooma, a loota le. M be temboo meng to teng a be a la kampaañoo la Casamance tundoo le kang.

Kibaaroolu mennu funtita Casamance tundoo ñing kang, wolu ye a yitandi ko, janning ate peresidang wade ka naa jee, Senegal ye soojari wuli fula ñong ne kii jee ka lafaa wo soojari doolu kang mennu be sabatiring Rebeli kafoolu kelendoo la Casamance jee. M be temboo meng to teng, wolu ye kele buloo kandindi jee baake le, adung wo ye a tinna le fang Casamance ding jamaa borita ka dung Kambiya bankoo kang tanka ñinoo la.


13.02.2012
Fadil Siise
Seefoo Lamin Queen Jammeh keta Governor ti NBR

Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari bundaa to bii lungo la, wolu ye a yitandi ko, Peresidang Jammeh ye NBR la Governor Eduwaar Seekani foñondi a la palaasoo to le, a ye Upper Niumi la seefoo Lamin Queen Jammeh seyindi a nooto. Seefoo Lamin Queen Jammeh ye a la Seefuyaa dookuwo dati le biring 1996 sango la, a naata ke Kambiya Seefu kafu baa la safeerilaa ti, a la Seefuyaa wucoo kono.

Peresidang Jammeh ye Mustafa Seedi le ke Governor Lamin Queen Jammeh noomalankoo ti. Mustafa Seedi le mu nung APRC kafoo la fondinkewolu la ñaatonkoo ti NBR tundoo kang.



13.02.2012
Fadil Siise
Zambia le keta Moofinduu la katadamfu baa kañeerilaa ti
images0.jpg
Moofinduu bankoolu ye katadamfu baa meng parendi moofinduu bankoolu teema, Zambia bankoo le ye a kañee. Itolu ning Ivorycoast la katadamfu kafu baa le benta kumbeng labango to. Kibaaroolu ye a yitandi ko ñing ne keta Zambia bankoo la siiñaa foloo ti ka Moofinduu la ñing katadamfu baa kañee. Kañeeri fengo meng diita ì la, ì ko i be a horoomoo dii la le, ka ì hakiloolu bulandi ì la wo katadamfulaa tang ning seyoo la mennu niyo tuta kuluntiilaa asidango to nung meng keta.

Zambia bankoo le keta foloo ti, Ivorycoast ye itolu nooma, Mali ye wolu nooma bitung Ghana ye Mali nooma. A seewoo warata Zambia bankoo kang ne adung moo wuli jamaa be batundiroo la, ka taa ì la katadamfu kafoo ñing bentung ì la bankoo la kuluntiilaa jiidulaa to.


08.02.2012
Fadil Siise
Kewo meng ye moo jamaa faa Norway, ye medaloo kaning

Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la lookung tambilaa kono, wolu ye a yitandi ko, kewo ì ka a fo meng ye Anders Behring Breivik, ye medaloo kaning. Ate mu wo kewo fango le ti, meng ye moo tang woorowula ning woorowula faa nung Norway bankoo kang. A diyaamuta kiitiibungo ñaatilingo la ko, ì ñanta buuñaa medaloo le dii la ate la, a la wo moo faa jawoo kang, a ye meng ke nung, aning ì ye a bula a ye funti kasoo to. Ate kewo ñing fango sonta le ko, ate le ye bomoolu ke mansakundaa la bungolu to Oslo ka ì fetendi ka moolu faa, aning ka moolu bung kidoo la taaring mennu be nung bending niisewondoo la wo dulaa to.

A sonta le ko, ate le ye wo moolu faa, bari a balanta ñing na ko, a ye kuu jawoo le ke. Kiitiibungo be a la kuwo kiitiyo dati la Epirel karoo tili tang ning wooroo le la.

A ye moolu mennu barama aning a ye mennu la moolu faa a kuwo kono, wolu fanaa tarata nung kiitiibungo to jee le. A keta wolu ye teremma kuwo ning niikuyaa baa le ti, ka a je ko, ñing kendingo mang hani sunu warang ka hani balafaa yitandi moo faa to, a ye meng ke.


02.02.2012
Fadil Siise
Deenaanoo wuluuta, kung fula, jusu kiling

Kibaaroolu mennu funtita duniyaa la karoo la Brazil bankoo kang, wolu ye a yitandi ko, deenaanoo le wuluuta, meng ye kung fula soto, ì la lopitaani baa doo to. Ñing deenaanoo la kuwo keta kaawakuwo le ti hani ì la jaaralilaa baalu ye. Ì ko, ì ye a baamaa wisitee le nung, wo kono, ì naata a long ko, deenaanoo ñing ye kung fula le soto adung a be siiring a baamaa konoo kono le. Wo daliiloo kamma la, ì tarata dewunding baa la kuwo la, bari ì ye Alla tentu, kaatu a la deemaaroo kamma, tana mang ate baa ning dingo bee doo-wo-doo soto.

Bari dindingo ñing na kuwo be moo jamaa le jaakaliring, kaatu ate ñing deenaanoo ye kung fula le soto, bari jusu kiling ne be a la, adung hadamadingo suulata feng-wo-feng na a balajaatoo kono, wolu bee be ñing deenaanoo bala le adung jaaralilaalu ko, tana-wo-tana te deenaanoo ñing na. Ì ko, a jaatoo be kendeyaaring ne, bari itolu la dewundaa mu meng ti, wo le mu fo a kung doo bondoo a bala be a wati la le, warang fo a te a wati la.


02.02.2012
Fadil Siise
Jerewu baa wulita Senegal bankoo kang

Kibaaroolu mennu funtita Senegal bankoo la kuwo to ñing luukungo kono, wolu ye a yitandi ko, jerewu baa le wulita Dakar ning a saatee baa doolu to taaring ñing lookungo kono. Ñing jerewoo wulita le tumoo meng na, Ì la bankoo la kiitiibung baa ye siloo dii Peresidang Abdulie Wade la ka loo peresidangyaa ninoo to, meng be ke la ì la bankoo kang ñing karoo kono.

Senegal ding jamaa ning ì la oposiisong ñaatonkoolu ko, peresidang Wade mang ñang na loo la peresidangyaa ñinoo la kotenke, kaatu ì la bankoo la luwaa ye siloo dii peresidang-wo-peresidang na ka loo kariteefayoo la siiñaa fula dorong ne ning i be peresidangyaa la. Ka bo ning wo luwaa la karoo le la, itolu ko, peresidang Wade mang ñang na loo la peresidangyaa ñinoo la kotenke.

Peresidang Wade la ñing loo kamma la le, oposisong ñaatonkoolu ye jerewoo kumandi Senegal bankoo bee kang. M`be temboo meng to teng, poliisoo doo niyo tuta jerewoo ñing kono le, a ning moo naani koteng, adung motoolu ning dulaa jamaa be tiñaa kang ne.

Peresidang Wade diyaamuta kunung ko, ate be tenteng na le ka loo peresidangyaa ñinoo la. A ko, moolu mennu funtita ka jerewoo ke, 1822012_102754_0.jpgmang tambi moo wuli fula la, a ko wo ye a yitandi le ko, jamaa mang ate la peresidangyaa ñinoo bayi.

A peresidangyaa ñinoo to, Jali ngaaralaa baa meng mu Youssou Ndour ti, fanaa loota le, bari Senegal la kiitiibung baa, balanta ate la loo la le, kaatu ì ko, a mang moo nankamoo la siiñeeroo soto, meng si a tinna a ye loo noo.


02.02.2012
Fadil Siise
Dimbaa ye kewo faa, a ning a dingo

Kibaaroolu mennu funtita Observer kibaari bundaa to ñing lookungo kono, wolu ye a yitandi ko, dimbaa bota kewo doo la koridaa kono Diba Kundaa, moo fula niyo tuta daameng. Ì ye a yitandi ko, ñing dimbaa bota montoroo waati tang maafango le la somandaa la. Ì ko, i siiñoolu mennu taata jee deemaaroo la, ye ì la katoo bee ke le, ka ning kewo meng too mu Muhammed Siise ti, ning a ding kewo kanandi, bari a mang ke noo. Dimbaa ye a ning a dingo meng faa, wo siyo be sanji saba le, adung ate taalaa ñing mu Guinea dingo le ti.

Musu Kamara ning Jaaka Kamara mennu mu taalaa la musoo baadingolu ti, Ì be diyaamu la kibaari taalaa ye tumoo meng, ì be kumboo la ko, itolu mang a long ì be ke la ñaameng. Meeyo Yankuba Koli, fanaa be moolu kono le, mennu futata ñing dimbaa maasiiboo keta daameng.


Luntang Buunniaring be dati la Maaci karoo!





Jali Mariyama Suso 20.04.2012
Maaci-Apireli karoo la luntang buuñaaringo
Jali Musoo Mariyama Suso

Jali mariyama Suso be sabatering Dakar kapitaloo le to Senegal bankoo kang. Ali si Jali mariyama Suso la kuwo karang a la nataaloo duuma.
27042012_104106_4.jpg


























N kulliita too meng na, wo mu Elfi Bohl le ti. Bari Kambiya jang jamaa ka n kili Jali Mariyama Suso le la. Nte mu Swiss dingo le ti, n faamaa ning m baamaa ye ding luulu le soto, wolu kono nte le mu ding foloo ti. M mama kewo ning n faamaa bee mu Jaloolu le ti, mennu too bota, wo ye a yitandi le ko, Jaliyaa keta n taa le ti, m kaatu n wuluuta a kono le. N nga karambunto dinding merengolu karandiñaa ning topatooriñaa karang ne. M mu jaloo fanaa ti le.

Ka bo 1989 sango la ka naa bula 2001 sango la, n ning n keemaa tarata nung dookuwo la bundaa doo le to, ì ka a fo meng ye WEC International, itolu mu deemaari kafoo doo le ti bankoo doolu kang taaring duniyaa kono. N na sabatoo tumoo la ka Mandinka kango karang, ntolu naata wakilindi baake  ka bo ning aadoo kuwolu. Meng ka nte seewondi baake aning n lafita meng na baake, wo mu jaliyaa le ti. 1998 sango la, n ning Jaloo doo naata dali, meng ye n wakilindi ka KOORAA sang. N ning jalindingo doo naata beng domoridulaa to meng ye n laahidi ko, a beng n karandi la Kooraa la simfaa foloolu la le.

A la n karandiroo ñing taata le fo kari wooro, janning n fango be a kosi noo la n fango ye aning ka n fansung donkiloolu laa.
Sanji jamaa tambita saaying, bari Alla la deemaaroo kang, m buka donkiloo dammaa laa ka moolu seewondi bari ka Alla la barakoo daani ì ye suukuwolu kono. Kari dantang n na Kooraa karango tumoo la, m buuñaatoo kumandita kuliyo doo to, ka Kooraa kosi moolu ye aning ka donkiloolu laa. Wo ye n seewondi baake le kaatu nga lamoyiroo ning karango ke Jali donkiloolu la le.
Nga n na donkili foloo laa meng mu KANOO ti, ñing donkiloo ka kanu tooñaa le yitandi, n ka a laa futuu sitidulaalu le to baake. Ning m be donkiloo laala, n ka Mandinka jali aadoo le nooma ka bo ning kumakangolu la ”Tawuraatoo, Jabuuroo aning Lijiiloo” kono. Nga niilaa baa le soto ñing jaliyaa kono. N na natoo fanfango mu Alla jayiroo le ti ka bo ning suukuwolu la.

N na jaliyaa ning Kooraa kosoo ka Kambiyanka jamaa le jaakali nung, ning a fota doolu ye, i buka laa a kuwo la fang, fo ning ì ye n je Kooraa kosoo la. Moo nene mang a miira ko musoo sako Tubaaboo nene be Kooraa kosi noo la, aning ka donkiloo laa wandi kangolu to, meng beko Mandinka kango. Kabiring m bota wo kullii dulaa to, naataa kili ka suukuwo laa Alla batu dulaa fanaa to. Biring nga Kooraa kosoo dati jee dorong, moolu wulita ka loo, bitung ì ye buloo kosi n ñe, ì ko nga a ke kotenke. Alifaa kiling wo Alla batudulaa to, ko n ye ko, nga a miiraa i ñanta le ka taa saatewolu to taaring ka Kooraa kosi aning ka ñing suukuu barakaringolu laa mennu ka Alla too horomandi. Nga wo le ke, ka Kambiya dingolu kumpaboo ning jaliyaa la, fo moolu ye ñing too dii n na ko, JALI MUSOO MARIYAMA SUSOO. Meng ye n karandi Kooraa la, a kontongo mu suusoo le ti, wo le ye a tinna nga Susoo kontongo soto.

Ñinnu le mu kumoolu ti moo jamaa ka meng fo n ye taaring mennu ka ì lamoyi n na; Ñ ka ñing donkili fasongolu moyi le, bari kumakangolu ite ka mennu fo, m buka wolu moyi. I ka Annabiyomoolu toolu fo, mennu be ko, Iburayima, Musa, ntolu ye ñinnu horoma le. Alla ye a la kuma buuñaaringolu dii itolu le la ntolu duniyaamoolu ye.  Wo to, ite fanaa kamulung ne ko wolu, kaatu i ka tooñaa kumoolu le fo. Ning i ye Kooraa kosi tuma-wo-tuma ka suukuwo warang donkiloo laa, fo ñ si n lamoyi i la dorong. Ñing kumoolu ka n sondomoo maa baake le, ì ka n hakiloo tenkundi le, adung ì ka n sondomoo seewondi le fanaa.

Moo jamaa-jamaa ning karambungolu, saatewolu, Alla batudulaa aning kulliidulaa to taaring, moolu ka m buuñaatoo kumandi le, ka naa n na Kooraa kosi aning ka suukuwo ning donkiloo laa. M buka taa noo ñing dulaalu bee to, bari n naata a kata le ka n na juloolu ke kaseetoolu ning joorango doolu bala, bitung moo jamaa naata n na juloolu soto wo le ñaama. Wo keta n ye wakilindiri baa le ti. Kambiya la radii bung baa fanaa nene ye m buuñaatoo kumandi ì la radii bungo to le, bitung lamoyirilaalu ka kiliroo ke ka bo ning talifandiroo la, ka ì la jusulaa ning seewoo yitandi. Musoo doo nene ye n ye fo n ye ko, kabiring nga a moyi ko, musoo sotota le meng ka Kooraa kosi jamaa kono aning a ka donkiloo warang suukuwo laa, a ko a seewoota baake.

Mung ne mu i la kuma labangolu ti ñ na kibaari karannaalu ye
Ka ning n na suukuwolu la, nga horomoo dii m maarii Alla la, nga a tentu a la kallankeeyaa la. M be moolu bee wakilindi la ka katoo bee ke, ka KAYIRA tooñaa ñini aning BARAKOO, meng si sotonoo ka bo ning M Maarii Isa Almasihu la.



Kaliilu Koli 23.01.2012
Januwari-Feburuwari karoo la luntang buuñaaringo
Keemoo Siise

Keemoo Siise be sabatering Finland bankoo kang ne, a ka motoolu dedaa daameng. Ali si Keemoo la kuwo karang duuma fele, ning ali pareeta a la kontondiroo juuberoo le la:






Keemoo Siise mu motodedaalaa le ti Finland bankoo kang. Sanji luulu koomanto, a mu nung moto borindilaa le ti Bakawu saatewo kono. A la wo motoborindoo tumoo la, a ye kontaanoo ning ñaatotaa soto, adung fang a nene mang feere siti ka taama.
Bari Turku saatewo la motoborindilaalu ye Keemoo long ne saaying ko, a mu moo le ti meng ka ì maakoyi baake ning ì la moto baalu ye lanjuuroo soto warang ì tiñaata. Keemoo fango ye a la kuwo saata teng ne:

-   N si a fo noo ko, m mu Badibunkoo le ti, kaatu n alifaalu bota Badibu le, bari ì naata sii Kunjuuru le janning nte ka wuluu. M faamaa ka sitifengolu le waafi nung jee. Bari ì naata nte sawundi le ka taa sabati Bakawu saatewo kono, m mumuñolu yaa waatoo meng na nga sanji saba soto. Wolu la koridaa le be Jaatakundaa ba la, Jaatakunda baa, kaatu Jaatakundaa fula le be jee nung.

-   M be wolu le bulu nung, n ka taa karanbungo to fo m menta. Nga n na karango ke Bakawu Primary School le foloo to, meng be Observer kibaaribundaa maafango la. Bari wo koolaa n taata Badibu, nga grade five buku luulu ke daameng. Wo koolaa n sawunta Birikaama Kembujeyi, nga Secondary School ke jee le to Kingderdorf Botrop karambungo to. Bari m nene mang lafi Birikaama la ko n lafita Bakawu la ñaameng. Lookungo bandulaa-wo-bandulaa, n ka taa Bakawu le, kaatu n teeri kanuntewolu be jee le. Wo waatoo la paasoo daa mang jawuyaa, kaatu taransoo ka m bondi Kembujeyi le, ka n samba fo Bakawu.

-   Nga ñing karango kontinendi le fo karambung baa to tubaaboolu ka a fo nmeng ye Senior Secondary School, karambungo doo to meng be Pipeline Kambiya radii bung kotoo daala. Bari karango mang naa diyaa n ye wo karambungo to, n naata lansinoo ñini ka ke motoborindilaa ti Bakawu.

Pasaasee motonding borindoo mu kuwo le ti, meng ye siloo dii Keemoo la ka moo siifaa jamaa long. A ka a la moto kotoo meng borindi, wo mang ke Tubaabu luntangolu sambarango ti ñaa-wo-ñaa, a naa ke moo ti meng ka kiliyaani jamaa soto tubaabu luntangolu kono, ko a fango ye a fo ñaameng:

-   N teeroolu mennu ka tubaabu luntangolu nooma, ning wolu suulata motoo la ka taa dulaa to, n teeroolu ka n kumandi le, kaatu ì ye a long ne ko, n na motoo mu  netemunkoo le ti, a daa buka jawuyaa ko, jambakeroolu. Wo siloo la, ka bo ning wo la, n na dookuwo diyaata, nga kodi jamaa soto. Nga ñing motoborindoo ke le fo sanji saba adung nga dalaasi kodoo wuli tang luulu maabo banki wo wucoo kono.  

-   N na dookuwo diyaata le, sako 2007 sango la, Moofinduu ñaatonkoolu ye ì la beng baa meng ke Kambiya, Keniya bankoo la ñaatonkoolu mennu tarata Basiiru Jawara la koridaa kono, wolu le ka n na motoo luwaasi. Wo beng baa be bang na tumoo meng na, wo ye a tara nga kodi jamaa soto.

-   Labango la nga feeroo siti ka m fansung motoo sang. Wo tumoo le mu m baading doo ye m buuñaatoo kumandi a yaa France bankoo kang. N sonta ka taa jee foñondingo la, adung n tarata jee fo kari saba. Wo to le n naata visa soto ka naa Finland bankoo kang jang siiñaa foloo la. N kotoo doo, ì ka a fo meng ye Sana Siise, wo be sabatiring jang ne. N wo kumpabooroo waatoo la Finland jang, n naata sunkutu ñiimaa meng benta, a la kuwo diyaata n ye bitung n naata a futuu. Ka bo ning wo siloo le la, n naata tujang. Bari n nene mang taa Kambiya foloo, bari ñinang sango, m be taa le. M faamaa banta le juuna, bari m baamaa be jee le, adung n dokoomaa fula aning n kafuñoolu bee be jee le. N ning wolu ka kuu jamaa kacaa m fansung kango la le. N na musoo mang n na kango moyi meng ka fo jee, wo kamma la, ate te taa la ñing siiñaa foloo la.

-   Finilandkoolu ka a fo ko “Maassa maan tavalla”. Wo kotoo mu ñing ti ko, “I ye bankoo tara ñaameng, i si kuwolu ke wo ñaama”. Nga wo muta m bulu fuloo le la adung wo le ye a tinna n na kuwolu sooneyaata. Meng fanaa ye m maakoyi baake, wo mu ñing ne ti ko, ka kangolu karang, wo mang koleyaa n ye.

-   Siifatanfansoo mang ke bataa kuu baa ti jang, bari kuu doolu ka ke le mennu mang diyaa baake nte ye, meng mu tumarankewolu la kuwo ti. Misaali fee, saaying nga ñing motoodedaa la kuwo long baake le, bari ning kiliyaanoolu naata adung kompaniyo la ñaatonkoo ye n yaamari ka kiliyaanoo la motoo dadaa, jamaa-jamaa a ka ke ko, kiliyaanoo ñing mang laa ko, nga n na haajoo long le. Ì mang lafi ka motoo tu m bulu, bari ì ka juubeeroo ke n koo koomaa fo labango la ì ye a je ko, nga ñing moto tiiñaaringo dedaa noo le. Ning ì naata siiñaa fulanjango la, wo ka fisiyaa le, kaatu ì ye n na dookuwo je le. Foloo to, ì ka a miira le ko, m mu “luntango dorong ne ti”.

-   Tubaaboolu ka dookuwo ke le ko faloolu. Foloo to wo keta teremmakuwo le ti n ye, kaatu tubaaboolu nga mennu je Kambiya, wolu buka dookuu ke, adung n ka a miira le ko, tubaaboolu buka dookuwo ke. Hee, jang ì ka dookuwo ke le ko faloolu.

-   N taata Finland meci karambungo le foloo to ka suudeeroo karang, bari n taata nung ka moolu maakoyi le dorong motoodedaadulaa to, ì ka a fo meng ye “Jussin Autopesu”. N ka motoolu kuu, bari wo koolaa n ka doolu maakoyi ka moto baalu dedaa. Nga wo karang tariyaake le, kaatu Kambiya bankoo kang motoolu ka tiñaa le waati-wo-waati adung nte motoborindilaa siifaa ka a dedaalaalu maakoyi ì la dookuwo kono le. Wo kamma la a mang mee, Finilandkoolu naata a je ko, n na londoo le tambita ì la karandingolu taa la, bitung n naata ñing meecoo soto wo le ñaama.

-   Nga ñing Finlankoolu la aadoolu muta ko a ñanta ke la ñaameng. Hani wo, kuu doolu be jee, n lafita mennu muta la ko nga wolu muta Kambiya bankoo kang jaameng. Sunkaroo mu kiling ne ti wolu kono. A mang feeyaa, kaatu moolu buka a fahaamu. Diinoo la karoo la, Arijumoo mu lung kummaa le ti ntolu Misilimoolu ye. N lafita ka taa jaamango to ka Sali, bari wolu te n na dookuudulaa maafango la. Moo-wo-moo ñanta montoroo waati seyi dookuu la le hani Arijumoo, adung a ka koleyaa le ka hani foñondingo soto ka sali. Kiliyaanoolu buka kuu jawoo fo n nakuwo to, bari i ka jaakali na kuwo la le, ning ì ka m batu ka sali, nga paree ñing saloo la.

-   Finland diyaata le, hani a sumayaata ñaa-wo-ñaa. Kuu kiling ka m batandi sumayaa waatoo kono, wo mu diboo le ti. N hakiloo ka bula Kambiya la wo wattoo tilimaloo be daameng waati-wo-waati, hani samaa kono.

-   Jang moolu fanaa sooneyaata le adung ì maa diyaata, bari ì la aadoolu ning n`na aadoolu mang ke kiling ti. Jamaa-jamaa moolu ka sabati ì fansung bungolu le kono, hani moo kiling dammaa. Baadingolu ning teeroolu mang kummaayaa wolu ye ko a ka ke Moofinduu ñaameng. Moo-wo-moo lafita fang sotoo le la jang, adung ì buka alifaalu horoma baake. Dindingolu ka a fo ì la alifaalu ye, “Saaying be sanji tang ning seyi soto la, n si kuu-wo-kuu ke n lafita meng na.”   -  Kambiya bankoo kang, moo-wo-moo ka a la alifaalu ning ñaatonkoolu buuñaa le. N jaakalita moolu ta taramfang buloo la le Jjng, sako dindingolu, bari luwaa le fanaa ye a ke. Luwaa mang song, alifaalu ye ì dingolu buutee. Ning i siiñoolu ye i je wo kuu siifaa ke kang, ì si poliisoolu kumandi ka i samba kiitiyo la.

- Bari kara doo la, fansotoo beteyaata baake le. Misaali fee, saaying Finlandkoolu be kariteefayoo le la ka peresidango faling. Peresidango ning moo doolu mennu loota kariteefayoo la, ì bee kaañanta le adung ì ka kuwolu bee kacaa telee bungo to kayiroo ning tenkungo kono le. Bankumoolu ye wo le je, bitung itolu fanaa ka siiñooyaa hakoo muta kuu hani kariteefayiwaatoo la. ì buka sonka, ì buka kuyaa. Moolu buka kele, adung moo-wo-moo ye a la karitee fayi moo le ye, a fango lafita meng na. Koridaatiyolu warang alifaalu buka feng fo doolu ye, ì ñanta ì la karitewolu fayi la daameng, bari moo-wo-moo ka a dii moo le la, a fango laata meng na.